همچنان بر سر آرمان‌هایمان ایستاده‌ایم...

به گزارش بلاغ به نقل از دانشگاه چه خبر، حدود 64 سال از آن واقعه میگذرد اما هنوز غبار زمان نتوانسته از ارزش آن روز بکاهد. مرور وقایع 16 آذر 1332 ، تنها نگاهی گذرا به تاریخ نیست بلکه بخشی از کلاس درس است، با این تفاوت که اینبار دانشجویان مدرس هستند. مدرسانی که زمین برایشان تخته سیاه شد تا با خون سرخ خود بر روی آن درس «استکبارستیزی» بنویسند. درمهم ترین قیام دانشجویی آن سال علیه آمریکا، به عنوان مهره اصلی کودتای 28 مرداد و همچنین اعتراض به برقراری مجدد رابطه با انگلیس، خون گرم شهید قندچی، بزرگ نیا و شریعت رضوی، دانشکده فنی دانشگاه تهران را را گلگون کرد تا بار دیگردرس آزادگی و بیداری در تاریخ ایران ثبت شود. اما این بار با عنوان «روز دانشجو ...

انگلیس–آمریکا در آن روزها
انگلیس ها از یک سو قدرت شاه جوان را در خطر میدیدند و از سوی دیگر سهم نفتی خود از ایران را از دست رفته می‌پنداشتند فلذا سعی کردند تا دولت آمریکا را برای انجام کودتای 28 مرداد 1332 جهت سرنگونی دولت مصدق متقاعد کنند .سرانجام پس از سلسه توطئه چینی‌های اداره جاسوسی آمریکا در ایران، کودتا عملی شد. این اتفاق از دید دانشجویان در آن برهه تاریخی پنهان نماند و آنان را بیدار و منتظر نگاه داشت تا بتوانند به این اقدام آمریکایی_انگلیسی واکنش نشان دهند.

در 24 آبان ماه خبری منتشر شد ! «نیکسون معاون رئیس جمهور آمریکا به ایران می آید» ، آری او به ایران می آمد تا محصول سرمایه گذاری بیست و یک میلیون دلاری »سیا » را که در راه کودتا و سرنگونی دولت مصدق هزینه کرده بود را از نزدیک مشاهده کند. این خبر بستر اصلی اعتراض‌های گسترده دانشجویی را فراهم کرد.

از آن پس کلاس‌های درس به محفلی برای بحث و دانشگاه تهران به محلی برای اعتراض و اعتصاب‌ها تبدیل شد. پس از اعلام رسمی زاهدی-نخست وزیر وقت- درباره ارتباط مستقیم با بریتانیا، و از طرفی با حمایت «نهضت مقاومت ملی» این مخالفتها در روز 14 آذر به اوج خود رسید. فعالان دانشجویی با سخنرانی، هم دانشگاهی‌هایشان را به اعتراض فرا می‌خواندند. نا آرامی‌ها به سراسر دانشگاه تسری یافت. دولت بغض و کینه شدیدی نسبت به دانشگاه داشت زیرا دانشجویان پرچمدار مبارزات ملي بوده و این موضوع هیات حاکمه را به خطر نسبي و سقوط تهدید مي کرد. 15 آذر نیز به همین منوال گذشت ...

ایستگاه بعد: 16 آذر
سرانجام در روز 16 آذر حکومت برای کنترل اوضاع ،تصمیم به سرکوب نظامی گرفت و دانشگاه توسط سربازها به مکانی امنیتی تبدیل شد. برای جلوگیری از تنش میان آنها و دانشجویان، اساتید زمان تعطیلی کلاس‌ها را زودتر اعلام کردند. دانشجویان سعی کردند تا بهانه‌ای بدست آنان ندهند اما سربازان ویژه ارتشی که بهانه ای در صحن دانشگاه پیدا نکرده بودند ،به کلاسها حمله و صدها تن از دانشجویان معترض را زخمی و دستگیر کردند. در این میان سه تن از دانشجویان به نام‌های احمد قندچی، (آذر) مهدی شریعت رضوی و مصطفی بزرگ‌نیا با شلیک گلوله نیروهای نظامی به شهادت رسیدند.

شهید مصطفی چمران که از شاهدان عینی واقعه 16 آذر بود درمورد دلایل دانشجویان برای اعتراض به ورود معاون رئیس جمهور آمریکا به دانشگاه تهران میگوید: «دانشجویان مبارز تصمیم گرفتند که به علت ورود نیکسون نفرت و انزجار خود را به دستگاه کودتا نشان دهند.»

دکترای ذلت
دو روز پس از این کشتار، نیکسون در دانشکده حقوق دانشگاه تهران_ دانشگاهی که به خون جوانان وطن آغشته بود_در برابر عکاسان و روزنامه نگاران، دکترای افتخاری این دانشگاه را دریافت کرد. دولت وقت نیز مجبور شد این کشتار را نوعی دفاع از خود معرفی کند، اما کنفدراسیون جهانی محصلین و دانشجویان ایرانی – اتحادیه ملی که مکانی برای نقد حکومت پهلوی در قبل از انقاب اسامی ایران به حساب میآمد- روز 16 آذر را روز دانشجو نامگذاری کرد.

روز ما ...
این روز مبدأ جنبش دانشجویی ایران شد چراکه قبل از این تاریخ و با گذشت نوزده سال از تأسیس دانشگاه، هیچگاه شاهد چنین جریان مستقل، خودجوش و فراگیرِ دانشجویان نبوده‌ایم .

هنوز هم جنبش دانشجویی به پیروی از ذات آزاده خواهی و استکبارستیزی خود هر سالِه یاد این روز را گرامی می‌دارد و با فعالیت در تشکل‌ها و انجمن‌های علمی، سیاسی، فرهنگی اجتماعی راستگوترین منتقد دولتها و دلسوزترین فعال مدنی جامعه به حساب می‌آید.