به گزارش
بلاغ، کوه دَماوَند کوهی در شمال ایران است که بلندترین کوه ایران، خاورمیانه و بلندترین قلهٔ آتشفشانی آسیا است.
دماوند در پاره مرکزی رشتهکوه البرز در جنوب دریای مازندران جای دارد و از دیدگاه تقسیمات کشوری، در بخش لاریجان شهرستان آمل قرار دارد و به هنگام صاف و آفتابیبودن هوا، از شهرهای تهران، ورامین، قم و همچنین کرانههای دریای خزر قابل رؤیت است.
کوه دماوند در سیزدهم تیرماه سال ۱۳۸۷ به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران در فهرست آثار ملّی ایران ثبت شد.
همچنین کوه دماوند از سال ۱۳۸۱ به عنوان «اثر طبیعی ملّی» در شمار مناطق چهارگانهٔ ارزشمند از نظر حفاظت محیط زیست قرار گرفته است.
از دماوند در اساطیر ایران هم یاد شده است و شهرت آن بیش از هر چیز به این سبب است که ضحاک (پادشاهی ستمگر و اژدهافش) در آن به بند کشیده شده است و در آثار ادبی فارسی نیز فراوان به این اسطوره و به طور کلّیتر کوه دماوند اشاره شده که در بندهش این چنین آمده: رود هرهز (هراز) در تپرستان است و از کوه دماوند سرچشمه میگیرد.
منابع مختلف اندازههای گوناگونی برای ارتفاع کوه دماوند از سطح آبهای آزاد ذکر کردند.
به نقل از درگاه ملی آمار ایران، فرازایِ این کوه 5 هزار و 610 متر است و همچنین در منابع دیگر، از جمله پایگاه ملی دادههای علوم زمین ایران و وبگاه رصدخانه زمین ناسا، فرازای 5 هزار و 670 متر و 5 هزار و 671 متر را نیز برای قله این کوه ذکر کردند.
️ارتفاع نسبی دماوند، که با اندازهگیری ارتفاع قله نسبت به پستترین دره بین این قله و نزدیکترین قله مرتفعتر تعیین میشود، 4 هزار و 661 متر است که دماوند را در رده دوازدهم بلندترین قلههای دنیا از نظر ارتفاع نسبی قرار میدهد.
فاصله قله دماوند از شهرهای نزدیکاین قله در ۲۶ کیلومتری شمال غربی شهر دماوند، ۶۲ کیلومتری جنوب غرب آمل و ۶۹ کیلومتری شمال شرقی تهران واقع شده است.
️رودخانه تینه در شمال، رودخانه هراز در جنوب و شرق و رودخانه لار در غرب این کوه واقع شده و همچنین رودخانه دیوآسیاب در غرب و رود پنجاو (پنج آب) در شرق کوه دماوند جاری است.
قله دماوند در مرکز رشتهکوه البرز و در ناحیه موسوم به البرز مرکزی قرار دارد.
️کمینه دمای هوا در ارتفاعات دماوند تا ۶۰ درجه زیرصفر (در زمستان) و تا یک الی دو درجه زیر صفر (در تابستان) پایین میآید.
سرعت طوفان در دماوند گاهی از 150 کیلومتر در ساعت میگذرد. سرعت باد در کوهپایهها گاه به 70 کیلومتر در ساعت میرسد و بیشتر بادها از غرب و شمال غربی میوزند.
میانگین بارندگی در ارتفاعات دماوند هزار و 400 میلیمتر در سال است و بارش در ارتفاعات معمولاً به صورت برف است.
فشار هوا در قله دماوند نصف فشار هوا در سطح دریا است.
دماوند یک کوه آتشفشانی مطبّق و نیمه فعال است که عمدتاً در دوران چهارم زمینشناسی موسوم به دوران هولوسین تشکیل شده و عمر آن با استفاده از روش کربن ۱۴ حداقل ۳۸ هزار و ۵۰۰ سال تخمین زده شده است.
وجود چندین چشمه گوگردی و چشمههای آب گرم از شواهد نیمه فعال بودن این آتشفشان است.
بیشترین و عمدهترین فعالیت آتشفشانی این کوه که موجب شکلگیری آن شده در حدود ۱۰ هزار سال قبل روی داده است.
قطر دهانه این آتشفشان در حدود ۴۰۰ متر است که دریاچهای از یخ آن را پوشانده است و دودخانهایی در اطراف آن وجود دارد و همچنین نشانههایی از وجود دهانههای قدیمی و کاسههای آتشفشانی در پهلوهای جنوبی و شمالی کوه ملاحظه میشود که قطر کاسه شمالی به ۹ کیلومتر میرسد.
با توجه به گرمای هوا در این روزها، کوهنوردی به دامنههای کوه دماوند میتواند بسیار لذتبخش باشد.