رفتار اعطای تسهیلات به خودی‌های بانک‌ها

 

ایران مال را تقریباً همه می شناسند. بزرگ ترین مرکز تجاری تفریحی ایران که به جرئت می توان گفت شاید جزو چند مرکز مشابه بزرگ از نوع خود در دنیا باشد. 

مجموعه ای که طبق گزارش 29 بهمن 99 نود اقتصادی، تا پایان سال 98 حدود 20 هزار و 113 میلیارد تومان برای ساخت آن هزینه شده بود، با این حال، آذر همان سال،رسانه ها از جمله پایگاه انتخاب خبر دادند که بانک آینده مالک این مجموعه می خواهد آن را 85 هزار میلیارد تومان از طریق مزایده به صورت نقد و اقساط بفروشد و اردیبهشت امسال نیز ارزش این مجموعه 255 هزار میلیارد تومان برآورد شده است.  این مسئله در کنار رشد عجیب زیان انباشته بانک آینده در آن سال ها نهایتاً این موضوع را آشکار کرد که این بانک از منابع بانک مرکزی یا به عبارت دیگر از جیب تک تک مردم ایران برای سرمایه گذاری در این پروژه برداشت کرده و اکنون می خواهد به قیمت تحمیل بخشی از تورم ناشی از افزایش نقدینگی که در آن سال ها به مردم تحمیل شد، سود کسب کند.

 اگرچه پس از آن ماجرا، بانک مرکزی سهامدار اصلی این بانک را خلع ید کرد که ماجرای دیگری دارد، با این حال، از آن زمان تاکنون، این بانک یکه تاز رکوردهای منفی در نظام بانکی در سال های اخیر بوده است.

رتبه اول زیان انباشته بانک ها در سال 1401

مجموعه ای از عوامل از جمله تسهیلات حمایتی دولت در کنار وضعیت ترازنامه ای برخی از خود بانک ها موجب شده است تا در مجموع تراز کل بانک های کشور در وضعیت منفی به سر برد. به گزارش 28 تیر خبرگزاری فارس، بررسی 28 بانک و موسسه اعتباری نشان می دهد که 13 بانک در پایان سال 1401 با زیان انباشته 371 هزار میلیارد تومان مواجه بوده اند و تراز کل بانک های کشور منفی 200 هزار میلیارد تومان بوده است.

 با این حال، اولین رکوردی که می خواهیم در این جا ناظر به بانک آینده بیان کنیم، مربوط به زیان انباشته این بانک است. طبق این گزارش، بانک آینده تا پایان سال گذشته، با 114 هزار میلیارد تومان زیان انباشته و با فاصله زیاد در صدر بانک های زیان ده کشور قرار داشته است. بعد از این بانک،یکی از بزرگ ترین بانک های دولتی با زیان انباشته 76 هزار میلیارد تومانی و یک بانک خصولتی نیز با ثبت 48 هزار میلیارد تومان زیان انباشته قرار دارند. اقتصاد آنلاین تعبیر جالب تری از وضعیت زیان انباشته بانک آینده داشته و افزوده است: این بانک به دلیل تخلفات عمده مدیرانش در دوره های گذشته، روزانه 160 میلیارد تومان یعنی ماهانه حدود 4800 میلیارد تومان زیان جدید خلق می کند. همچنین این بانک و شرکت های زیرمجموعه اش سال گذشته 63.3 هزار میلیارد تومان زیان جدید یعنی 3.6 برابر زیان گروه خودروسازی ایران خودرو و 2.8 برابر زیان خودروسازی گروه سایپا زیان جدید ایجاد کرده اند.

سهم 25 درصدی در رشد پایه پولی در سال گذشته

رکورد دومی که به آن اشاره می کنیم، مربوط به سهم بانک آینده در رشد پایه پولی به عنوان پول پرقدرت در اقتصاد است که در صورتی که در جهت مناسب هدایت نشود، به راحتی تورم زا خواهد بود.در این خصوص، گزارش ها نشان می دهد که این بانک سال گذشته با اضافه برداشت 57 هزار میلیارد تومانی از بانک مرکزی، عملاً 25 درصد از رشد پایه پولی کشور را به خود اختصاص داده است. به عبارت دیگر یک چهارم از کل پولی که به اصطلاح در سال 1401 چاپ شده، برای سرپا ماندن بانک آینده بوده است و کل اقتصاد ایران، 75 درصد دیگر را تشکیل داده اند.

و اینک، صاحب بیش از 57 درصد کل تسهیلات بانک ها به شرکت های زیرمجموعه  

تازه ترین رکوردی که بانک آینده به ثبت رسانده، مربوط به تسهیلات به شرکت های زیرمجموعه است. آمارها در وهله اول نشان می دهد که این بانک در سال های گذشته 75 درصد از کل تسهیلات خود یعنی 129 هزار میلیارد تومان را به شرکت ها و اشخاص مرتبط با خودش پرداخت کرده است. تازه ترین داده های بانک مرکزی نیز نشان می دهد حجم اصل تسهیلاتی که تاکنون این بانک به شرکت های زیرمجموعه پرداخت کرده، بیش از 123 هزار میلیارد تومان معادل با بیش از 57 درصد کل اصل تسهیلات پرداخت شده  بانک ها به شرکت های زیرمجموعه شان است. (کل تسهیلات بانک ها به شرکت های زیرمجموعه 215 هزار میلیارد تومان بوده است). بعد از بانک آینده نیز، بانک پاسارگاد با فاصله زیاد و پرداخت فقط 24 هزار میلیارد تومان تسهیلات به شرکت های زیرمجموعه در رده دوم قرار دارد.

بانک آینده در مسیر تعیین تکلیف قرار می گیرد؟ 

با توجه به وضعیت بانک آینده که در بالا به آن اشاره شد، به نظر می رسد بانک مرکزی باید برای کنترل فعالیت این بانک تدبیر مناسب تری اتخاذ کند. پیشتر فرزین رئیس بانک مرکزی از تعیین تکلیف بانک های ناتراز تا نیمه امسال خبر داده بود. باید منتظر ماند و دید که این وعده چگونه عملیاتی خواهد شد.