ایران در حالی با چالش ناترازی بنزین مواجه شده که ظرفیت توسعه سی‌ان‌جی و ال‌پی‌جی معادل ۳۵ لیتر در روز و جایگزینی آن با بنزین وجود دارد.
از توسعه سی‌ان‌جی تا تنظیم موتور خودروها؛
راهکارهایی که مصرف بنزین را ده‌ها میلیون لیتر کاهش می‌دهد
تاریخ انتشاردوشنبه ۳۰ مرداد ۱۴۰۲ - ۰۰:۳۴
کد مطلب : ۴۷۵۸۶۵
۰
به گزارش بلاغ، چالش تامین بنزین در هفته گذشته نه یک پدیده غیرقابل پیش‌بینی و اتفاقی بلکه کاملا پیش‌بینی‌پذیر و امری طبیعی بود که تحت تاثیر بالا رفتن مصرف بنزین در سال‌های گذشته و پدیدار شدن ناترازی بنزین در کشور رخ داده است.
جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش هم خبر داده که در سال جاری میانگین مصرف بنزین بین 119 الی 120 میلیون لیتر در روز بوده است که به احتمال زیاد عدد این میانگین بیشتر نیز خواهد شد. یعنی حتی رقم مصرف بنزین از پیش‌بینی مصرف در سال 1402 نیز بیشتر خواهد شد که یک زنگ خطر جدی است.
در سال‌های 1397 تا 1400، تحت تاثیر افزایش تولید بنزین با راه‌اندازی پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس و کاهش مصرف بنزین با اصلاح قیمت در آبان 98 و شیوع کرونا، تراز بنزین کشور مثبت شد و ایران به باشگاه صادرکنندگان بنزین پیوست.
اما مجددا مصرف به تولید رسیده و کشور در حالت ناترازی بنزین قرار گرفته است. در سال جاری، در حالی میانگین مصرف بنزین به 120 میلیون لیتر در روز رسید که اوج تولید بنزین بین 110 تا 115 میلیون لیتر در روز است و حتی در شرایط اوج تولید نیز نمی‌توان به میانگین مصرف پاسخ داد.
به طور میانگین در سال جاری ایران با ناترازی حدود 15 میلیون لیتر در روز مواجه بوده است. تاکنون دولت توانسته با استفاده از ظرفیت سوآپ و تهاتر بنزین و کمک گرفتن از پتروشیمی‌ها، تولید و مصرف بنزین را سربه‌سر نگه‌دارد.
یکی از سوخت‌های جایگزین بنزین، سی‌ان‌جی (گازطبیعی فشرده شده)
است. هم‌اکنون زیرساخت مصرف روزانه 45 میلیون متر مکعب سی‌ان‌جی درکشور و جایگزینی با 45 میلیون لیتر بنزین وجود دارد ولی فقط نیمی از آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
علی محمودیان مدیر اجرایی اتحادیه سوخت‌های جایگزین با‌اشاره به ناترازی بنزین در کشور عنوان کرد: هم‌اکنون کمتر از 50 درصد ظرفیت صنعت سی‌ان‌جی کشور بلااستفاده باقی مانده و امکان افزایش سهم سی‌ان‌جی از 23 به حداقل 45 میلیون متر مکعب در روز وجود دارد. اما با وجود ظرفیت توسعه سی‌ان‌جی حدود 10 میلیون لیتر بنزین در روز معادل 150 میلیون دلار در ماه (در قالب‌های سوآپ و تهاتر) وارد کشور می‌شود درحالی که می‌توان با مبالغ کمتر، سوخت جایگزین سی‌ان‌جی را توسعه داد.
علاوه‌بر سی‌ان‌جی، این امکان وجود دارد که دولت با اجرای سیاست‌های حمایتی اقدام به افزودن رسمی ال‌پی‌جی (گاز مایع شده) در سبد سوخت و جایگزینی با بنزین کند. طبق آمار شرکت ملی گاز، سالانه بیش از سه میلیون تن ال‌پی‌جی به دلیل عدم امکان صادرات، در خطوط لوله سراسری هدر می‌رود. در صورت ورود این میزان ال‌پی‌جی هدررفته به سبد سوخت می‌توان روزانه 13 میلیون لیتر در مصرف بنزین صرفه‌جویی و حتی آن را با قیمت بالاتر صادر کرد.
همچنین گفتنی است با اجرای ساز و کار تنظیم موتور خودروها توسط شهرداری هم مقدار قابل توجهی از مصرف بنزین کم می‌شود. این تجربه در بحث کنترل موتورخانه‌های منازل هم موجب صرفه‌جویی در گاز شده است. ضمن اینکه تولید و توسعه خودروهای برقی هم به کاهش مصرف بنزین کمک می‌کند.
بنابراین راه‌‌های متنوعی برای کاهش میزان مصرف بنزین وجود دارد که باید به آنها بها داد و برای آن برنامه‌ریزی کرد. دستگاه‌های مربوط در دولت باید هر چه سریع‌تر این راه‌ها را در کنار سایر طرح‌های مدیریت مصرف و افزایش تولید دنبال کنند و به نتیجه برسانند وگرنه تا سر بجنبانیم به واردکننده بزرگ بنزین تبدیل خواهیم شد که ناگزیر باید سالانه میلیاردها دلار برای واردات این محصول راهبردی پرداخت کنیم.
جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش هم خبر داده که در سال جاری میانگین مصرف بنزین بین 119 الی 120 میلیون لیتر در روز بوده است که به احتمال زیاد عدد این میانگین بیشتر نیز خواهد شد. یعنی حتی رقم مصرف بنزین از پیش‌بینی مصرف در سال 1402 نیز بیشتر خواهد شد که یک زنگ خطر جدی است.
در سال‌های 1397 تا 1400، تحت تاثیر افزایش تولید بنزین با راه‌اندازی پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس و کاهش مصرف بنزین با اصلاح قیمت در آبان 98 و شیوع کرونا، تراز بنزین کشور مثبت شد و ایران به باشگاه صادرکنندگان بنزین پیوست.
اما مجددا مصرف به تولید رسیده و کشور در حالت ناترازی بنزین قرار گرفته است. در سال جاری، در حالی میانگین مصرف بنزین به 120 میلیون لیتر در روز رسید که اوج تولید بنزین بین 110 تا 115 میلیون لیتر در روز است و حتی در شرایط اوج تولید نیز نمی‌توان به میانگین مصرف پاسخ داد.
به طور میانگین در سال جاری ایران با ناترازی حدود 15 میلیون لیتر در روز مواجه بوده است. تاکنون دولت توانسته با استفاده از ظرفیت سوآپ و تهاتر بنزین و کمک گرفتن از پتروشیمی‌ها، تولید و مصرف بنزین را سربه‌سر نگه‌دارد.
یکی از سوخت‌های جایگزین بنزین، سی‌ان‌جی (گازطبیعی فشرده شده)
است. هم‌اکنون زیرساخت مصرف روزانه 45 میلیون متر مکعب سی‌ان‌جی درکشور و جایگزینی با 45 میلیون لیتر بنزین وجود دارد ولی فقط نیمی از آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
علی محمودیان مدیر اجرایی اتحادیه سوخت‌های جایگزین با‌اشاره به ناترازی بنزین در کشور عنوان کرد: هم‌اکنون کمتر از 50 درصد ظرفیت صنعت سی‌ان‌جی کشور بلااستفاده باقی مانده و امکان افزایش سهم سی‌ان‌جی از 23 به حداقل 45 میلیون متر مکعب در روز وجود دارد. اما با وجود ظرفیت توسعه سی‌ان‌جی حدود 10 میلیون لیتر بنزین در روز معادل 150 میلیون دلار در ماه (در قالب‌های سوآپ و تهاتر) وارد کشور می‌شود درحالی که می‌توان با مبالغ کمتر، سوخت جایگزین سی‌ان‌جی را توسعه داد.
علاوه‌بر سی‌ان‌جی، این امکان وجود دارد که دولت با اجرای سیاست‌های حمایتی اقدام به افزودن رسمی ال‌پی‌جی (گاز مایع شده) در سبد سوخت و جایگزینی با بنزین کند. طبق آمار شرکت ملی گاز، سالانه بیش از سه میلیون تن ال‌پی‌جی به دلیل عدم امکان صادرات، در خطوط لوله سراسری هدر می‌رود. در صورت ورود این میزان ال‌پی‌جی هدررفته به سبد سوخت می‌توان روزانه 13 میلیون لیتر در مصرف بنزین صرفه‌جویی و حتی آن را با قیمت بالاتر صادر کرد.
همچنین گفتنی است با اجرای ساز و کار تنظیم موتور خودروها توسط شهرداری هم مقدار قابل توجهی از مصرف بنزین کم می‌شود. این تجربه در بحث کنترل موتورخانه‌های منازل هم موجب صرفه‌جویی در گاز شده است. ضمن اینکه تولید و توسعه خودروهای برقی هم به کاهش مصرف بنزین کمک می‌کند.
بنابراین راه‌‌های متنوعی برای کاهش میزان مصرف بنزین وجود دارد که باید به آنها بها داد و برای آن برنامه‌ریزی کرد. دستگاه‌های مربوط در دولت باید هر چه سریع‌تر این راه‌ها را در کنار سایر طرح‌های مدیریت مصرف و افزایش تولید دنبال کنند و به نتیجه برسانند وگرنه تا سر بجنبانیم به واردکننده بزرگ بنزین تبدیل خواهیم شد که ناگزیر باید سالانه میلیاردها دلار برای واردات این محصول راهبردی پرداخت کنیم.
پربيننده ترين
شنبه ۱۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۳۵
جمعه ۱۴ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۶:۵۸
جمعه ۱۴ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۱۲:۴۶
پنجشنبه ۱۳ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۲۳:۰۸
چهارشنبه ۱۲ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۳
سه شنبه ۱۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۰
يکشنبه ۹ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۷
شنبه ۸ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۱۱:۲۱