در این مراسم که با حضور جمع کثیری از مردم، مهاجران، تولیت آستان قدس رضوی و تعدادی از علما برگزار شد، چند تن از قاریان حرم مطهر رضوی به قرائت قرآن پرداختند.
امام جمعه کابل در این مراسم ضمن تسلیت ارتحال این عالم ربانی گفت: از اینکه آیتالله خامنهای(مدظله العالی) امکان تدفین نخستین مرجع افغانستان را در قم فراهم کردند و با ارسال پیامی گوهربار که مراتب همدردی ایشان را نوید داد، تشکر میکنیم.
حجتالاسلام عبدالقادر عالمی اظهار کرد: علم و دانش یک ارزش و فضیلت مسلّم است، همه مسلمانان بهفراگیری علوم دعوت شدهاند و تحصیلِ علم مرز نمیشناسد و بر همگان واجب است، چرا که مرز جغرافیایی، جنسیت و سن ندارد.
وی تاکید کرد: طلب کردن دانش بر همه مسلمانان واجب است و آنچه در منابع شیعه و اهل سنت آمده است گواه این مطلب است که کسب علم و دانش مرزهای سنی ندارد، چراکه پیامبر میفرمایند از گهواره تا گور باید بهدنبال کسب علم بود.
امام جمعه کابل تصریح کرد: در مسیر فراگیری علوم، فارغالتحصیلی وجود ندارد، جویندگان علم از گهواره تا گور باید بهدنبال این ارزش باشند و هیچگاه نباید بهخود تلقین کنند که روشنفکر شدند و دیگر نیازی به علم ندارند.
عالمی با بیان اینکه حضرت آیتالله العظمی محقق کابلی که جایگاه بلند علمی را کسب کردند، بیان کرد: آیتالله کابلی از یک روستا ظهور میکند و به آن محدود نمیشود و به شهر کابل گام مینهد و از آنجا راهی حوزه هزار ساله نجف میشود و ۲۰ سال حضور علمی و تحقیقی این مرد بزرگ در نجف و در کنار مراجع تقلید و اساتید برجسته سید محسن و سید موسوی خویی بهکسب فیض از محضر این اساتید میگذرد.
وی خاطرنشان کرد: سید موسوی خویی در ابتدای کتابش از آیتالله کابلی با عنوان «رکن الاسلام» یاد کرده است و در فرازی از این کتاب، چهار وصف زیبا در مقام این مرد بهکار برده است.
امام جمعه کابل با بیان اینکه این مرد بزرگ از میان مردم ستمکشیده افغانستان برخاست و پرچم مکتب امام صادق(ع) را برافراشت، گفت: محقق کابلی نقطه عطفی برای کشور افغانستان و گذشته آن بود.
عالمی افزود: در سال ۶۱ شیعیان در افغانستان شکل گرفتند و ابوخالد کابلی بهشهر پیامبر(ص) عزیمت کرد و در محضر امام سجاد(ع) کسب علم کرد و از اصحاب ایشان شد، از علمای خبره همچون ابوریحان بیرونی، ناصر خسرو، سنایی، آخوند هروی و محقق کابلی همگی از افغانستان برخاستند.
وی اضافه کرد: از ابوخالد کابلی تا محقق کابلی همه اینها از افتخارات اسلام بودند، اینان شخصیتهایی بودند که در دنیا نمیگنجیدند.
امام جمعه کابل عنوان کرد: آیتالله کابلی برای ما تنها مرجع نبود بلکه او به ما هویت و استقلال داد و به سند افتخار ما در اسلام تبدیل شد.
عالمی یادآور شد: امروز در سراسر دنیا از محقق کابلی صحبت میکنند و برای او مراسم میگیرند، گرچه رفتن او داغ سنگینی است و این خلاء به آسانی جبران نمیشود اما مردم بهوظیفه خود عمل کردند.
وی خاطرنشان کرد: او نه تنها مجتهدی بود که حلال و حرام را مشخص میکرد و احکام شرعی میگفت، بلکه مجاهد، خدمتکار، دلسوز مردم و ایجادکننده اخوت میان مسلمانان بود.
امام جمعه کابل متذکر شد: وقتی دشمنان کشور ما را گرفتند، او بود که فتوای جهاد سیاسی را سر داد، این مرد افتخار جهاد در افغانستان را داشت.
عالمی یادآور شد: ما علمای بزرگی در افغانستان داشتیم اما نماز جمعه در آنجا اقامه نمیشد، اما برای نخستینبار طبق فرمان آیتالله کابلی نماز جمعه در افغانستان برگزار و نهادینه شد.
وی با بیان اینکه با وجود همه نگرانیها مراسمات دینی در کابل برگزار میشود، افزود: در حال حاضر ۱۱ نماز جمعه در ولایات مختلف افغانستان برگزار میشود.
امام جمعه کابل بیان کرد: آیتالله محقق کابلی سنگر علم، عبادت و سیاست را بهروی مردم باز کرد و بهواسطه تلاشهای این عالم بزرگ مدرسه علمیه کابل بهعنوان مرکز فقهی در افغانستان میدرخشد و حال حوزه علمیه افغانستان با حوزه علمیه قم و مشهد برابری میکند و بیش از ۵ هزار طلبه در آن درس میخوانند.
عالمی عنوان کرد: مسجدها و سنگرهای عبادت بهمدد این بزرگوار ساخته شد، او مصدر خدمترسانی مردم بود، دفتر او مانند یک وزارتخانه برای مردم رفع نیاز میکرد و خیل خدمات ارزشمندی توسط او به انجام رسیده است.
وی خاطرنشان کرد: آیتالله کابلی در عرصه سیاسی ساکت نبود و با ارسال پیاممردم را راهنمایی میکرد و اگر مردم در دولتسازی، اخوت، باروی و دفاع از تمامیت ارضی بهپای صندوق رأی آمدند بهواسطه پیام او بود.
امام جمعه کابل با بیان اینکه نسل جوان ما بسیار به او علاقهمند بودند و خواستار دفن او در کشور افغانستان بودند، گفت: علاقهمندی آقا و خواست خدا این بود که او در قم بهخاک سپرده شد، با این وجود اسلام مرز ندارد، او هرجا که باشد متعلق بههمه اسلام است.
عالمی بیان کرد: مقلدان آیتالله کابلی میتوانند بر تقلید از او باقی بمانند و با توجهات حضرت ولی عصر(عج) تمامی دفاتر محقق کابلی بهفعالیت خود ادامه میدهند.
آیتالله کابلی اعتماد بهنفس و خود باوری در شیعیان افغانستان ایجاد کرد
در ادامه مراسم یک فعال فرهنگی به وصف زندگینامه آیتالله محقق کابلی پرداخت و با بیان اینکه شیعیان افغانستان با تمام محدودیتها به دستورات دینی عمل کرده و پایدار ماندهاند، بیان کرد: از این دیار فردی برخاست و بهمرجعیت رسید و حس اعتماد بهنفس و خود باوری را در شیعیان افغانستان را ایجاد کرد.
شاهزاده حسین حیدری بیان کرد: آیتالله کابلی سال ۱۳۰۷ در ولایت پروان کابل متولد شد، از آنجایی که در خانواده مذهبی متولد شده بود، نخستین آموزشها را نزد خانواده فرا گرفت.
وی افزود: او برای ادامه فراگیری علوم بهحوزه علمیه نجف رفت و از سید عبدالاعلی سبزواری و آیتالله تبریزی کسب فیض کرد.
این فعال فرهنگی خاطرنشان کرد: ایشان همچنین در درسهای امام خمینی(ره) نیز شرکت کرده و از ایشان نیز علوم را فراگرفت.
حیدری ادامه داد: او به اجتهاد رسید و در سال ۱۳۵۱ به کابل رفت و به تبلیغ دین پرداخت، همچنین به مشکلات اجتماعی و دعاوی مردم رسیدگی میکرد.
وی اظهار کرد: با وقوع کودتا در سال ۵۷ در افغانستان عرصه فعالیت برای فعالان و علما تنگتر میشد و در این میان بسیاری از علما از کشور خارج شده و به ایران آمدند و در قم ساکن شدند، با این وجود او هیچگاه از فعالیتها غفلت نمیکرد، شورای انقلاب افغانستان را بنا نهاد و بعد از سقوط رژیم مارکسیستی بهافغانستان بازگشت و به شیعیان خدمت کرد.
این فعال فرهنگی یادآور شد: آیتالله کابلی ۲۰ تدریس خارج فقه در قم در جمع صدها فرد از شاگردانش انجام داد و کتابهایی با عنوان خمس و مناسک حج را نوشت و بهتأسیس مرکز فرهنگی در افغانستان پرداخت.
حیدری اضافه کرد: مدرسه جامعه الاسلام و خاتم الانبیاء، مسجد مصلی، مدرسه امام زمان(عج) و حوزه علمیه الزهرا(س) از مراکزی است که این عالم ربانی تأسیس کرده است.
وی افزود: محقق کابلی بعد از یک عمر مجاهدت و تلاش شب سهشنبه ۲۱ خردادماه سال ۱۳۹۸ در ۹۱ سالگی در قم درگذشت و همانجا بهخاک سپرده شد.