به گزارش
بلاغ، کتاب به دانش افزایى خانواده کمک و زمینه تربیت فرهنگى را فراهم مىکند اما به خاطر گسترش نیافتن فرهنگ مطالعه، اکنون این کالاى فرهنگى کارایى زیادى در خانواده ندارد.
در هر شهر و شهرستان کوچکی دستکم یک کتابخانه فعال وجود دارد، اما حال چه کسانی از این کتابخانهها استفاده میکنند.
اگر روزی به یکی از این کتابخانههای شهرتان سر زدید و دیدید عدهای در حال مطالعه کتاب هستند، مطمئن باشید قریب بهاتفاق آنها دانش آموزان پشت کنکوری هستند.
مطالعه، واقعیت مهجور جامعه ایرانی
دانش آموزان در یک سال تحصیلی و در بهترین حالت تنها و تنها با کتابهای درسی خود در ارتباط هستند.
فرهنگ مطالعه کتب غیردرسی دیرزمانی است که در وضعیت وخیمی قرار گرفته است. همگان متفقالقولند که خانوادههای ایرانی کمترین وقت و هزینه را برای کتابهای غیردرسی و غیر آکادمیک اختصاص میدهند، حتی در نمایشگاه کتاب تهران نیز همیشه این کتب درسی هستند که با اختلاف بسیار در صدر فروش قرار میگیرند.
به نظر مى رسد کتابخوانى یک رفتار آموختنى است و براى آموختن یک رفتار و درونى کردن آن، بدون شک نمىتوان نقش خانواده را نادیده گرفت.
فریبرز صمدی دکتری روانشناسی در گفت و گو با خبرنگار ما، با بیان اینکه شخصیت کودک در خانواده قوام و دوام مىگیرد، گفت: خواندن کتاب چه ضرورتى دارد و جایگاه آن را باید کجاى خانه و خانواده جست وجو کرد، مسألهاى قابل تأمل است که نمىتوان در عرصه در و پنجره باز براى ورود اقیانوسى از اطلاعات، بى تفاوت از کنار آن گذشت.
کتابخوانی قربانی افراط در استفاده از فضای مجازی
صمدی افزود: در گذشته وقتى صحبت از خانواده به میان مىآمد، تصویر یک محفل دوستانه و صمیمى در قاب ذهن نقش مىبست که اعضاى آن با نهایت مهر و عطوفت غمها و شادىهایشان را قسمت مىکردند، اما امروز دیگر خانواده آن چاردیوارى بسته نیست، بلکه دریچههاى بزرگى از دنیا به سوى آن باز شده، به طورى که اینترنت و تلویزیون و کتاب و مجله جزیى از فرهنگ ارتباطات قلمداد مىشود.
وی با اشاره به اینکه عوامل تأثیرگذار بر خانواده به عنوان یکى از اساسىترین نهادهاى فرهنگى باید دقیقاً بررسى و نقاط مطلوب، تقویت شود و نسبت به نقاط تأثیرگذار منفى هشدار داد، تصریح کرد: زمانى مىتوان از حریم این نهاد مقدس دفاع کرد که از نقش کالاهاى فرهنگى مؤثر بر آن غفلت نشود و در عصر جدید، اقلام موجود در سبد فرهنگى خانواده بسیار متنوع است.
این روانشناس، یادآور شد: رسانههاى دیدارى و شنیدارى، کتابها و مطبوعات در این بعد جاى مهمى را اشغال مىکنند و در این میان مطالعه کتاب، روابط و برخورد میان اعضاى خانواده را متأثر از خود مىکند و تربیت کودکان و نوجوانان را سمت و سو ببخشد.
وی گفت: کتاب به دانش افزایى خانواده کمک و زمینه تربیت فرهنگى را فراهم مىکند، اما به خاطر گسترش نیافتن فرهنگ مطالعه، اکنون این کالاى فرهنگى کارایى زیادى در خانواده ندارد.
چرخه تولید و توزیع کتاب، محروم از هرگونه توجه
سارا اسلامی نویسنده کتابهای داستانی در گفت و گو با خبرنگار ما، با بیان اینکه در هنگام تبلیغ و تمجید از کتاب و کتابخوانی باید مسئولیت عرضهکننده و پدیدآوردگان کتاب، که دارای اهمیت و مسئولیت سنگینی هستند، گفت: کسانی، که برای غذای روان و اندیشه به تهیه و توزیع کتاب میپردازند، باید بدانند که درباره خدمت به اینگونه کارها فایده داشته و همچنین دارای پاداش بزرگی هستند.
اسلامی درباره ایجاد جاذبه و جلب افراد به مطالعه راههایی وجود دارد تا آنها را به کتاب و کتابخوانی ترغیب و تشویق کرد تا آنها نیز به راغب کردن مردم به مطالعه بپردازند، افزود: برگزاری مسابقات کتابخوانی و خلاصهنویسی کتابها میتواند گرایش افراد را به مطالعه منجر کند و این گونه مسابقات باید از روی اصول و سنجیده برگزار شود که این زمینهساز عدهای زیادی از افراد به مطالعه خواهد شد.
کتابخوانی باید سهل و آسان شود
وی تصریح کرد: با گزیدهنویسی و خلاصهسازی تعدادی از کتب حجیم و قطور، میتوان مردم را به مطالعه ترغیب کرد که اغلب به خاطر گرفتاری و نداشتن فرصت کافی از مطالعه باز میمانند، وقتی که آثار خوب، مفید و ارزنده خلاصه شود میتواند رغبت بعضی از افراد به مطالعه را افزایش داده و در گسترش فرهنگ کتاب و کتابخوانی مؤثر باشد.
این نویسنده یادآورشد: فراهم کردن امکانات و فرصتهای مطالعاتی برای کودکان و نوجوانان که نیاز به کمک دارند، علاوه بر کوشش و تلاش خود آنان نیاز به تلاشها و برنامهریزی و مشارکت حساب شده مربیان دارد. جهت تشویق و ترغیب آنها به مطالعه باید نسبت به تهیه و خرید کتاب آنها را همراهی کرد و جهت بازدید به نمایشگاهها و فروشگاههای کتاب و یا هدیهی کتاب، آنها را راغب کرد و به کودکان قبل از دبستان باید اهمیت داد که میتواند با گرفتن هدیهی برجستهای از اولیا و مربیان، علاقه کودکان را به کتاب و کتابخوانی تعیین و تثبت کرد و آنها را به این راه کشاند.