معراج معجزه‌ای برای هدایت انسان‌ها

به گزارش بلاغ، معراج در لغت عربی به معنای وسیله‌ای که با کمک آن، می‌توان به بالا صعود کرد، اما در روایات و تفاسیر، این واژه در مورد مسافرت جسمانی پیامبر(ص) از مکه به بیت‌المقدس و از آن جا به آسمان‌ها و سپس مراجعت به وطن خویش به کار برده می‌شود.

هر چند روایات مختلفی در ارتباط با زمان معراج پیامبر(ص) وجود دارد، اما نمی‌توان به صورت قطعی اعلام کرد که کدام‌شان صحیح است و البته ندانستن تاریخ دقیق، مانند بسیاری موارد مشابه ضرری را متوجه قطعیت اصل ماجرا نمی‌کند.

پیامبر(ص) بعد از معراج، مستقیماً به مکه بازگشته و خبر این واقعه مهم را به اطلاع قریش رساند و شواهدی قطعی برای اثبات این موضوع در اختیار آنان قرار دادند.

پیامبر(ص) در طول نبوت خود، آن مقدار از مشاهدات خود را در معراج که قابل بازگو کردن بود، با زبانی ساده در اختیار مردم قرار دادند که بسیاری از این موارد، در کتب روایی و تفسیری، قابل بازیابی است.

حجت‌الاسلام غلامرضا آقاجانی کارشناس علوم دینی در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما گفت: هنگامی که مردم از کار و تلاش روزانه، دست کشیده و در خانه خود آرمیده بودند و پیامبر اسلام نیز پس از ادای فریضه، برای رفع خستگی در بستر آرام بود، ناگهان صدای آشنای جبرئیل امین را شنید.

وی افزود: محمد(ص) این سفر با شکوه و بی سابقه را از خانه ام هانی یا مسجدالحرام آغاز کرد اما با همان مرکب به سوی بیت‌المقدس روانه شد و در مدت بسیار کوتاهی در آن محل فرود آمد.

آقاجانی یادآور شد: در مسجدالاقصی (بیت المقدس) با حضور ارواح پیامبران بزرگ مانند ابراهیم(ع)، موسی(ع) و عیسی(ع) نماز اقامه کرد به طوری که امام جماعت نیز پیامبر اکرم(ص) بود.

این کارشناس علوم دینی افزود: آن گاه مرحله دوم سفر خود را که حرکت به سوی آسمان‌های هفت گانه بود، آغاز کرد. پیامبر همه آسمان‌ها را یکی پس از دیگری پیمود و ساختار جهان بالا و ستارگان را دید. ولی در هر آسمان به صحنه‌های تازه‌ای برمی‌خورد و با ارواح پیامبران و فرشتگان سخن می‌گفت.

وی عنوان کرد: سرانجام به «سدرة المنتهی» در آسمان هفتم و «جنةالمأوی» (بهشت برین) رسید و در آنجا، آثار شکوه پروردگار هستی را دید.

این کارشناس خاطرنشان کرد: آنگاه حضرت محمد(ص) در آن جهان سراسر نور و روشنایی، به اوج شهود باطنی و قرب الی‌الله و مقام «قاب قوسین أو أدنی» رسید.

وی گفت: پیامبر هنگام بازگشت، در بیت‌المقدس فرود آمد و از آنجا راه مکه را در پیش گرفت.

ایشان در میانه راه به کاروان بازرگانی قریش برخورد کرد، در حالی که آنان شتری را گم کرده بودند و در پی آن می‌گشتند و حضرت محمد(ص) پیش از طلوع فجر در خانه «ام هانی» از مرکب فضاپیمای خود فرود آمد.

حجت‌‌الاسلام داوود مهدوی طلبه حوزه علمیه نیز در گفت و گو با خبرنگار ما، گفت: هدف معراج پیامبر این بود که روح بزرگ پیامبر اسلام(ص) با مشاهده اسرار عظمت خدا در سراسر جهان هستى، مخصوصاً عالم بالا، به درک و دید تازه‌‌اى براى هدایت و رهبرى انسان‌‌ها رسید.

مهدوی افزود: این هدف صریحاً در ابتدای سوره اسراء و آیه 18 سوره نجم آمده است که سُبْحانَ الَّذِي أَسْرى‏ بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى لِنُرِيَهُ مِنْ آياتِنا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِير:" منزه است آن خدایی كه بنده‌‏اش را در يك شب از مسجدالحرام به مسجد اقصى برد (این سیر شبانه) به خاطر آن بود كه بخشى از آيات عظمت خود را به او نشان دهيم خداوند شنوا و بينا است.

وی به روایت جالبى نيز در اين زمينه از امام صادق علیه‌السلام در پاسخ سؤال از علت معراج، گفت: امام صادق علیه‌السلام فرمود: «ان اللَّه لا يوصف بمكان، و لا يجرى عليه زمان و لكنه عز و جل اراد ان يشرف به ملائكته و سكان سماواته، و يكرمهم بمشاهدته، و يريه من عجائب عظمته ما يخبر به بعد هبوطه»: خداوند هرگز مكانى ندارد، و زمان بر او جريان نمى ‌گيرد، و لكن او مى‌خواست فرشتگان و ساكنان آسمانش را با قدم گذاشتن پيامبر در ميان آنها احترام كند و نيز از شگفتي‌هاى عظمتش به پيامبرش نشان دهد تا پس از بازگشت براى مردم بازگو كند.

مهدوی یادآور شد: اما اینکه چرا خدای متعال بحث معراج را مطرح کرده؟ پاسخ آن از خود موضوع روشن می‌شود چرا که معراج برای هدایت انسان‌ها بوده و قرآن هم کتاب هدایت است.

به گزارش بلاغ، معراجی با این خصوصیت، تنها توسط رسول اکرم(ص) و آن هم یک بار انجام شده، هرچند که مشابه برخی مراحل معراج، توسط پیامبران دیگری؛ مانند سلیمان و ادریس و عیسی(ع)، نیز انجام پذیرفته است و هر چند که ممکن است معراج‌های دیگری با خصوصیات دیگر، بارها برای پیامبر(ص) نیز تکرار شده باشد.