گلابی برجام از آمریکا رسید!

به گزارش بلاغ، همین اواخر بود كه روحانی منتقدان برجام را تلویحاً با قوم بهانه‌گیر بنی‌اسرائیل مقایسه كرد و گفت: ما باغ را پس گرفته‌ایم و حالا عده‌ای می‌گویند كو سیب و گلابی!اما ظاهراً گلابی‌های برجام به جای اینكه از باغ پس گرفته شده بیاید، از باغ‌های امریكا آمده است! دیروز خبر رسید كه در میان میوه‌های قاچاق به ایران گلابی امریكایی هم هست كه به قیمت 25هزار تومان در بازار به فروش می‌رسد.

رئیس‌جمهور در آبان ماه سال 95 در جمع مردم اراك گفت: «با برداشته شدن تحریم‌ها در باغ به روی مردم باز شده و یك عده دم در باغ آمده و می‌گویند كه سیب و گلابی‌ها كجاست؟!» اما منتقدان نگران بودند که فضای پسابرجام، ایران به بازار بزرگ کالاهای نهایی مانند گلابی و سیب وارداتی تبدیل شود!

 

اگرچه رئیس جمهور اشاره‌ای به موقعیت جغرافیایی باغ‌های میوه نكرد اما آنچه در بازار گزارش می‌شود خبر از گلابی امریكایی و شاه بلوط ترك و كالاهایی از این دست می‌دهد كه به رغم تمامی اقدامات تقابلی و پیشگیرانه ستاد مبارزه با قاچاق كالا و ارز، به گفته سیدحسین مهاجران رئیس اتحادیه میوه و سبزی، میوه‌های فوق به شكل قاچاق وارد كشور شده است. 

اینكه طبق روال گذشته با نزدیك شدن به انتخابات ریاست جمهوری كم‌كم سر و كله‌های كالاهایی چون میوه‌های وارداتی و قاچاق در بازارها پیدا می‌شود، امر عجیبی نیست و اتفاقاً این بار رئیس جمهور پیشاپیش خبر از سیب و گلابی‌های پسابرجامی داده بود، اما نكته آن است كه یعنی آنقدر كنترل بازارها در كشوری چون ایران سخت است كه ما محتاج واردات و قاچاق كالا برای تنظیم بازار هستیم یا اینكه اصلاً بحث تقویت تولید ملی، تأمین بازار از طریق تولید داخل و مبارزه با قاچاق برای بعضی از مسئولان معنی ندارد و مهم دلالی در مجوزهایی است كه برای صادرات و واردات اعطا می‌شود. 

 

امروزه در شرایطی دولت مدعی رشد13 درصدی بخش كشاورزی است كه حتی خود وزیر كشاورزی هم به رها شدن بازار بخش كشاورزی اعتراف می‌كند و معتقد است به زنجیره تولید از مزرعه تا بازار پرداخته نشده و نمی‌شود و این بی‌توجهی كماكان ادامه دارد.
 

متأسفانه عده‌ای تاجر و قاچاقچی بی‌تفاوت به حقوق تولید‌كننده و كشاورز داخلی از بازار، اقدام به واردات كالا به بازار‌ها می‌كنند و با این كار تولید‌كننده داخلی ورشكست می‌شوند، در مقابل كشاورز و تولدكننده‌ای هم كه با چنین شرایط بغرنجی از فضای كسب و كار در ایران، به تولید ممارست می‌ورزند با دلالان و واسطه گرانی روبه‌رو می‌شوند كه در نهایت حق تولید‌كننده و كشاورز از فروش كالای تولیدی آنقدر ناچیز است كه كفاف هزینه‌هایش را نمی‌دهد ولی سهم كشور تولید‌كننده كالا، ‌تاجر، قاچاقچی و دلالان و واسطه‌گران از بازار ایران آنقدر است كه سرمایه‌های كلان به جیب این بخش‌ها می‌رود. 

 

امروزه در هر بخش از اقتصاد شاهد دلالان و واسطه‌هایی هستیم كه اتفاقاً وقتی بازارها با نوسان مواجه می‌شود، مسئولان یكی پس از دیگری تقصیر را به گردن دلالان و واسطه‌ها می‌اندازند و این امر آنقدر تكرار شده است كه افكار عمومی می‌گویند اگر دلالان آنقدر قدرت دارند كه بازار‌ها را با نوسان مواجه كنند و اگر مسئولان آنقدر ناتوان هستند كه نمی‌توانند تنظیم پیوسته بازار را عملیاتی كنند، پس مسئولیت را به دلالی بدهیم كه قدرت اثرگذاری بر بازار دارد. 

   

گفتنی است رئیس اتحادیه میوه و سبزی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر از پیدا شدن مجدد سر و كله میوه‌های قاچاق در بازار داخلی خبر داد و اظهار داشت: طی دو الی سه روز اخیر، میوه‌هایی مانند شبرنگ آفریقایی، گلابی امریكایی، شاه‌بلوط ترك و انبه كنیا وارد بازار شده‌اند اما میوه‌های مذكور خارج از میدان مركزی میوه و تره‌بار در حال خرید و فروش هستند.

به گفته سیدحسین مهاجران، قیمت هركیلوگرم شبرنگ آفریقا ۳۰ هزارتومان، گلابی امریكایی ۲۵ هزارتومان، شاه‌بلوط تركیه ۱۵ هزارتومان و انبه كنیا ۱۵ هزارتومان است.

رئیس اتحادیه میوه و سبزی همچنین درباره قیمت میوه در بازار نیز گفت: طی روزهای اخیر، قیمت هر كیلوگرم توت فرنگی از ۵۰ هزارتومان به ۲۰ هزار تومان كاهش یافته و نرخ هركیلوگرم ازگیل نیز از ۲۰ هزار تومان به ۸ هزار تومان رسیده است.

مهاجران با بیان اینكه قیمت پرتقال كوهستان جیرفت نیز از 8 هزار و 500 تومان به 7 هزار تومان كاهش یافته است، ادامه داد: در حال حاضر قیمت هر كیلوگرم گوجه‌فرنگی بوته‌ای نیز بین ۴۰۰ تا ۲۰۰۰ تومان و گوجه‌فرنگی گلخانه‌ای 3 هزار تومان است. در این بین نكته جالب آنكه در سال جاری وزارت كشاورزی طی بخشنامه‌ای به واردكنندگان موز اظهار داشت اگر سیب صادر كنند می‌توانند به جای تعرفه 26درصدی موز، این كالا را با 5درصد تعرفه وارد كنند كه گویا مافیای موز با تبانی بدون آنكه سیبی صادر كند موز را با تعرفه 5 درصد وارد می‌كرده است كه این نیز از فجایع بخش تجارت خارجی و قاچاق كالا و ارز در كشور است. 

   

در این بین، صادرات صوری سیب درختی و سیب‌های بی‌كیفیت در برخی گمركات موجب شد، گمرك در بخشنامه‌ای دستورالعمل واردات موز با تعرفه ۵ درصد در قبال صادرات سیب درختی را تا اطلاع ثانوی در سه گمرك متوقف كند. 

مدیركل دفتر مقررات و استانداردهای بازرگانی وزارت جهاد كشاورزی در فروردین ماه سال جاری به برخی تسهیلات برای صادرات سیب درختی اشاره كرد و گفته بود: در شرایط پسابرجام و به منظور حمایت از تولید داخلی، تعرفه واردات یك كیلو موز در قبال صادرات 5/1 كیلو سیب درختی پنج درصد تعیین شده است. 

 

این مقام مسئول در وزارت جهاد كشاورزی، همچنین از تعرفه 26 درصدی برای واردات هر كیلو موز خبر داده بود. بر این اساس، از ابتدای سال جاری واردات موز در قبال صادرات سیب تخفیف 21 درصدی را برای وارد‌كنندگان به همراه داشته است.

در ماه‌های گذشته مقام‌های مختلف وزارت جهاد و همچنین گمرك ایران گزارش‌هایی در خصوص افزایش چشمگیر میزان صادرات سیب درختی به كشورهای همسایه مانند عراق و افغانستان ارائه كرده بودند. این در حالی است كه افزایش صادرات قابل توجه سیب درختی با توجه به حجم ثابت مصرف و تولید سیب برای كارشناسان تا حدودی غیرمنتظره بود. در عین حال گزارش‌هایی از عدم‌رعایت ضوابط بخشنامه كاهش تعرفه واردات موز در قبال صادرات سیب درختی در برخی مبادی خروجی به گمرك رسیده كه موجب شد، گمرك ایران در بخشنامه‌ای اعلام كند، گمركات اجرایی تا زمان مشخص شدن نتیجه بررسی‌ها در خصوص تخلفات احتمالی صورت گرفته، از پذیرش اظهارنامه‌های صادراتی سیب درختی در قبال واردات موز از سه گمرك شلمچه، باشماق و پرویزخان خودداری كنند. بخشنامه گمرك حاكی است، صادرات سیب‌های بی‌كیفیت و عدم تحقق صادرات واقعی سیب از جمله تخطی‌هایی بوده كه از بخشنامه وزارت جهاد كشاورزی صورت گرفته است. 

 

بر اساس اطلاعات موجود تعداد واردكنندگان اصلی موز به كشور بسیار محدود است و به نوعی واردات این محصول برای اشخاصی مانند آقای «الف» حالت انحصاری دارد، به همین دلیل بخشنامه تخفیف تعرفه‌ای حاصل از صادرات سیب برای واردات موز جمع زیادی از صادركنندگان و واردكنندگان را در این موضوع دخیل نمی‌كند.