بر فعالان فرهنگی و مومن و انقلابی است که پیش شرط جهاد کبیر را مراقبت از خویش و ارایه اخلاق نیکوی اسلامی در سطح روابط اجتماعی قرار داده و با ارایه چهره موجه از خویش زمینه پذیرش پیام درست را به مخاطبین محلی و بومی خویش فراهم آورند.
۰
به گزارش بلاغ، یکی از ویژگی‌های حضرت امام رحمه ... علیه و مقام معظم رهبری مدظله‌العالی خلق کلید واژه‌هایی خارج از ادبیات تحمیلی غرب است، ادبیاتی که غرب با یکسان‌سازی آن در پی ارایه نمادهای خویش جهت اعمال معانی مد نظر خود بر سرزمین اذهان و افکار بشری دارد تا جهان را به سمت غربی‌شدن و تامین منافع نظام سلطه سوق دهد و افسار جهل مدرن را بر جان اندیشه بشری بیاویزد و آن سویی ببرد که خواهان اوست؟!
اما امام و شاگرد شایسته و فرزانه‌ی مکتب امام با بهره‌گیری از ظرفیت دینی و نبوغ رهبری با تولید واژگانی برگرفته از منابع دینی یعنی قرآن و احادیث، قواعد بازی در غرب را بر هم‌زده و طرح‌های سلطه مابانه و تحمیلی غرب را به ناکامی سوق دادند.
در خصوص مفهوم آتش به اختیار و مستند قرآنی آن، یکی از آیاتی که از این باب می‌توان بدان توجه کرد آیه 46 سوره سبا است آن جا که خداوند می‌فرماید: «قُلْ إِنَّمَا أَعِظُکُمْ بِوَاحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَی وَفُرَادَی ثُمَّ تَتَفَکَّرُوا ، بگو که من به یک سخن شما را پند می‌دهم و آن سخن این است که شما خالص برای خدا دو نفر دو نفر با هم یا هر یک تنها قیام کنید و ( درباره من ) عقل و فکرت کار بندید»
اما بحث ما در این نوشتار پرداختن به شاخص‌های این فرمان فکری فرهنگی در جبهه نبرد حق علیه اباطیل است که سیبل اصلی در این نبرد همانا ذهن و قلب انسان است و سئوال اصلی این است که چگونه و با چه شاخص‌هایی می‌شود کار تمیز و خود جوش انجام داد؟ البته شاخص‌هایی که در این نوشتار بدان پرداخته خواهد شد از بعد تاثیر موثر عنوان می‌شود و شاخص‌هایی دیگر هم هست که فعالان فکری، فرهنگی و سیاسی بدان پرداخته یا خواهند پرداخت.
1) معتبرسازی:
چگونه می‌شود در عصر جاهلیت مدرن که مشکل، نبودِ اطلاعات و آگاهی نیست بلکه عصر ِانفجار اطلاعات و هجوم سیلاب اخبار و اندیشه‌ها است، به معیاری دقیق برای درک سره از ناسره دست یافت؟ یا اینکه چگونه در کاری خودجوش می‌شود از میان پاسخ‌های مشابه به جواب درست دست یافت؟ آن‌جایی که امام علی علیه‌‌السلام در حکمت243 می‌فرماید: هرگاه پاسخ‌ها همانند و زیاد شد، پاسخ درست پنهان گردد.
یکی از این روش‌ها، بالابردن اعتبار گوینده است و این اعتبار به فرمایش آیه 3 سوره عصر « الا الذین امنوا و عملوا الصالحات و تواصوا بالحق و وتواصوا بالصبر» همانا ایمان و عمل صالح است. در حقیقت خداوند در این آیه شرط تاثیر توصیه به حق و صبر را ایمان به همراه عمل صالح می‌داند همانگونه که امام صادق می‌فرمایند: « كُونُوا دُعَاةَ النَّاسِ بِغَيْرِ أَلْسِنَتِكُمْ لِيَرَوْا مِنْكُمُ الِاجْتِهَادَ وَ الصِّدْقَ وَ الْوَرَع، مردم را به غير از زبانتان دعوت به دين كنيد، تا سعى و كوشش و درستى و پرهيزگارى و خويشتن‌دارى را از شما مشاهده كنند.» (بحار الأنوار ، ج ۶۷، ص ۳۰۹)
در این خصوص مقام معظم رهبری نیز در جمع فرماندهان بسیج به زیبایی به این موضوع اشاره می‌کند: « بنده توصیه می‌کنم این است که توانایی‌های مجموعه‌ی بسیج را باید بالا برد؛ الزاماتی وجود دارد: الزامات اخلاقی، الزامات رفتاری، الزامات عملی. الزامات اخلاقی، یعنی ما در درون خودمان اخلاقیّات نیکوی اسلامی را پرورش بدهیم؛ ازجمله‌ی این اخلاقیّات صبر است، از جمله‌ی این اخلاقیّات گذشت است، از جمله‌ی این اخلاقیّات حلم و ظرفیّت داشتن و جنبه داشتن است، از جمله‌ی این اخلاقیّات تواضع است؛ این خصوصیّات را در درون خودمان تقویت کنیم. الزامات رفتاری هم این است که همین خلقیّات نیکو را در عمل با مردم، در عمل با محیط، در تعامل با جامعه و انسانها به کار ببریم. امام صادق (علیه الصّلاة و السّلام) به اصحابش میفرمود: جوری عمل کنید در بین مردم که هر کس شما را میبیند، بگوید اینها یاران امام صادقند، (۱۳) رحمت خدا بر امام صادق، مایه‌ی تحسین برای ما بشوید. رفتار یکایک عزیزان بسیجی، شما جوانها، شما عناصر پاک، شما دلهای پاکیزه و روشن، رفتار یکایک شما با آحاد مردم - که خیلی‌هایشان همان‌طور که گفتم به معنای واقعی کلمه بسیجی‌اند - باید جوری باشد که بگویند اینها پرورش‌یافتگان نظام اسلامی‌اند؛ مایه‌ی جلب محبّت، مایه‌ی جلب احترام برای نظام اسلامی و برای جمهوری اسلامی. این الزامات عملی، الزامات جهادی، الزامات اجتماعی، کارهایی است که بایستی انجام بگیرد؛ یعنی تقویت خصال نیک در خود، برخورد مهربان و خدوم و تحسین برانگیز با محیط، عمل جدّی در همه‌ی جبهه‌ها - هم در جبهه‌ی علم، هم در جبهه‌ی فعّالیّتها و خدمات مردمی، هم در جبهه‌ی کار، هم در جبهه‌ی سیاست، هم در جبهه‌ی تولید - در هر جا که حضور دارید، کار جدّی و بدون احساس خستگی و با پرهیز از تنبلی؛ کار کنیم. این مجموعه‌ی عظیم - که ده‌ها هزار فرمانده‌ی آنها امروز در اینجا جمع هستند - میتواند کشور را به معنای واقعی کلمه، در همه‌ی جهات مثبت حرکت بدهد، مایه‌ی استقرار و ثبات باشد، مایه‌ی ابّهت نظام باشد که بحمدالله هست، امروز بسیج مایه‌ی ابّهت نظام است، مایه‌ی افتخار نظام است.)29/8/92)
امام علی علیه السلام نیز در خصوص تاثیر اخلاق نیکو در گفتار می‌فرمایند: « اِذا حَسُنَ الخُلقُ لَطُفَ النُّطقُ؛با اخلاق نيكو، گفتار نرم مىشود.» (غررالحکم ، ح 5385)
پس بر فعالان فرهنگی و مومن و انقلابی است که پیش شرط جهاد کبیر را مراقبت از خویش و ارایه اخلاق نیکوی اسلامی در سطح روابط اجتماعی قرار داده و با ارایه چهره موجه از خویش زمینه پذیرش پیام درست را به مخاطبین محلی و بومی خویش فراهم آورند.
2) مستدل سازی:
یکی دیگر از شاخص‌های این فرمان، تکیه بر منطق و برهان است که بعد از معتبرسازی پلی است که مخاطب را به جبهه دفاع از هویت انقلابی با درک برهان و استدلال فکری آن رهنمون می‌کند. در این شاخص آنچه شایسته تذکر است گسترش فرهنگ مطالعه و پیوست اآن فرهنگ پرسش، تفکر و تامل با تکیه بر تجارب تاریخی و عبرت‌هایی از صدر اسلام تا تاریخ معاصر جهان، منطقه و ایران است.
3) مستندسازی:
استدلای فکری با بهره‌گیری از شواهد عینی یکی از موثرترین شیوه‌ها در اقناع فکری است که فعالان جبهه فرهنگی باید از آن در تحکیم پایه‌های استدلالی مباحث استفاده کنند.
4) تکرار:
یکی از شیوه‌های بسیار رایج در ثبت داده‌های ذهنی تکرار و انبوه‌سازی اخبار و اطلاعات است به گونه‌ای که به قول آن مثل معروف درغگو به خاطر تکرار دروغ به دروغ‌بودن حرف خویش شک می‌کند. و اما اتفاقی که در جبهه انقلابی رخ‌داده و در حال رخ‌دادن است همانا احساس یاس از تکرار استدلال حق به خاطر برخی بی‌مهری‌ها است اما باید دانست آنچه اکثر تصمیمات و موضع‌گیری افراد در یک جامعه را شکل می‌دهد همانا ناخود آگاه آنها است ناخودآگاهی که اخبار را بدون اراده و حتی در ظاهر با مخالفت آگاهانه دریافت می‌کند و اما در خلوت یا بزنگاه تصمیم ریل انتخاب را به سمت خود می‌شکاند. تکرای که قرآن آنرا نافع می‌داند و توصیه به حق در سوره عصر یکی از پایه‌های کاخ سعادت بشری است و در کلام ائمه علیهم‌السلام نیز موعظه حسنه به‌عنوان یکی از شرایط توفیق فرد و جامعه توصیه و تاکید شده است.
و اما نکته پایانی، امید به پیروزی حق بر باطل یکی از انگیزه‌های اصلی در پیمودن راه انقلاب اسلامی است که وعده حتمی پروردگار بر آن مهر تایید نهاده است آنجا که می‌فرماید « ان الارض یرثها عبادی الصلحون» 105 سوره انبیاء و در بیان مولا علی علیه السلامنیز به خوبی به آن اشاره شده است: « قَليلُ الْحَقِّ يَدْفَعُ كَثيرَ الباطِلِ كَما اَنَّ الْقَليلَ مِنَ النّارِ يُحْرِقُ كَثيرَ الْحَطَبِ؛اندكى حقّ، بسيارى باطل را نابود مى‌كند، همچنان كه اندكى آتش، هيزم‌هاى فراوانى را مى‌سوزاند.» (غررالحکم ص68)
اما امام و شاگرد شایسته و فرزانه‌ی مکتب امام با بهره‌گیری از ظرفیت دینی و نبوغ رهبری با تولید واژگانی برگرفته از منابع دینی یعنی قرآن و احادیث، قواعد بازی در غرب را بر هم‌زده و طرح‌های سلطه مابانه و تحمیلی غرب را به ناکامی سوق دادند.
در خصوص مفهوم آتش به اختیار و مستند قرآنی آن، یکی از آیاتی که از این باب می‌توان بدان توجه کرد آیه 46 سوره سبا است آن جا که خداوند می‌فرماید: «قُلْ إِنَّمَا أَعِظُکُمْ بِوَاحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَی وَفُرَادَی ثُمَّ تَتَفَکَّرُوا ، بگو که من به یک سخن شما را پند می‌دهم و آن سخن این است که شما خالص برای خدا دو نفر دو نفر با هم یا هر یک تنها قیام کنید و ( درباره من ) عقل و فکرت کار بندید»
اما بحث ما در این نوشتار پرداختن به شاخص‌های این فرمان فکری فرهنگی در جبهه نبرد حق علیه اباطیل است که سیبل اصلی در این نبرد همانا ذهن و قلب انسان است و سئوال اصلی این است که چگونه و با چه شاخص‌هایی می‌شود کار تمیز و خود جوش انجام داد؟ البته شاخص‌هایی که در این نوشتار بدان پرداخته خواهد شد از بعد تاثیر موثر عنوان می‌شود و شاخص‌هایی دیگر هم هست که فعالان فکری، فرهنگی و سیاسی بدان پرداخته یا خواهند پرداخت.
1) معتبرسازی:
چگونه می‌شود در عصر جاهلیت مدرن که مشکل، نبودِ اطلاعات و آگاهی نیست بلکه عصر ِانفجار اطلاعات و هجوم سیلاب اخبار و اندیشه‌ها است، به معیاری دقیق برای درک سره از ناسره دست یافت؟ یا اینکه چگونه در کاری خودجوش می‌شود از میان پاسخ‌های مشابه به جواب درست دست یافت؟ آن‌جایی که امام علی علیه‌‌السلام در حکمت243 می‌فرماید: هرگاه پاسخ‌ها همانند و زیاد شد، پاسخ درست پنهان گردد.
یکی از این روش‌ها، بالابردن اعتبار گوینده است و این اعتبار به فرمایش آیه 3 سوره عصر « الا الذین امنوا و عملوا الصالحات و تواصوا بالحق و وتواصوا بالصبر» همانا ایمان و عمل صالح است. در حقیقت خداوند در این آیه شرط تاثیر توصیه به حق و صبر را ایمان به همراه عمل صالح می‌داند همانگونه که امام صادق می‌فرمایند: « كُونُوا دُعَاةَ النَّاسِ بِغَيْرِ أَلْسِنَتِكُمْ لِيَرَوْا مِنْكُمُ الِاجْتِهَادَ وَ الصِّدْقَ وَ الْوَرَع، مردم را به غير از زبانتان دعوت به دين كنيد، تا سعى و كوشش و درستى و پرهيزگارى و خويشتن‌دارى را از شما مشاهده كنند.» (بحار الأنوار ، ج ۶۷، ص ۳۰۹)
در این خصوص مقام معظم رهبری نیز در جمع فرماندهان بسیج به زیبایی به این موضوع اشاره می‌کند: « بنده توصیه می‌کنم این است که توانایی‌های مجموعه‌ی بسیج را باید بالا برد؛ الزاماتی وجود دارد: الزامات اخلاقی، الزامات رفتاری، الزامات عملی. الزامات اخلاقی، یعنی ما در درون خودمان اخلاقیّات نیکوی اسلامی را پرورش بدهیم؛ ازجمله‌ی این اخلاقیّات صبر است، از جمله‌ی این اخلاقیّات گذشت است، از جمله‌ی این اخلاقیّات حلم و ظرفیّت داشتن و جنبه داشتن است، از جمله‌ی این اخلاقیّات تواضع است؛ این خصوصیّات را در درون خودمان تقویت کنیم. الزامات رفتاری هم این است که همین خلقیّات نیکو را در عمل با مردم، در عمل با محیط، در تعامل با جامعه و انسانها به کار ببریم. امام صادق (علیه الصّلاة و السّلام) به اصحابش میفرمود: جوری عمل کنید در بین مردم که هر کس شما را میبیند، بگوید اینها یاران امام صادقند، (۱۳) رحمت خدا بر امام صادق، مایه‌ی تحسین برای ما بشوید. رفتار یکایک عزیزان بسیجی، شما جوانها، شما عناصر پاک، شما دلهای پاکیزه و روشن، رفتار یکایک شما با آحاد مردم - که خیلی‌هایشان همان‌طور که گفتم به معنای واقعی کلمه بسیجی‌اند - باید جوری باشد که بگویند اینها پرورش‌یافتگان نظام اسلامی‌اند؛ مایه‌ی جلب محبّت، مایه‌ی جلب احترام برای نظام اسلامی و برای جمهوری اسلامی. این الزامات عملی، الزامات جهادی، الزامات اجتماعی، کارهایی است که بایستی انجام بگیرد؛ یعنی تقویت خصال نیک در خود، برخورد مهربان و خدوم و تحسین برانگیز با محیط، عمل جدّی در همه‌ی جبهه‌ها - هم در جبهه‌ی علم، هم در جبهه‌ی فعّالیّتها و خدمات مردمی، هم در جبهه‌ی کار، هم در جبهه‌ی سیاست، هم در جبهه‌ی تولید - در هر جا که حضور دارید، کار جدّی و بدون احساس خستگی و با پرهیز از تنبلی؛ کار کنیم. این مجموعه‌ی عظیم - که ده‌ها هزار فرمانده‌ی آنها امروز در اینجا جمع هستند - میتواند کشور را به معنای واقعی کلمه، در همه‌ی جهات مثبت حرکت بدهد، مایه‌ی استقرار و ثبات باشد، مایه‌ی ابّهت نظام باشد که بحمدالله هست، امروز بسیج مایه‌ی ابّهت نظام است، مایه‌ی افتخار نظام است.)29/8/92)
امام علی علیه السلام نیز در خصوص تاثیر اخلاق نیکو در گفتار می‌فرمایند: « اِذا حَسُنَ الخُلقُ لَطُفَ النُّطقُ؛با اخلاق نيكو، گفتار نرم مىشود.» (غررالحکم ، ح 5385)
پس بر فعالان فرهنگی و مومن و انقلابی است که پیش شرط جهاد کبیر را مراقبت از خویش و ارایه اخلاق نیکوی اسلامی در سطح روابط اجتماعی قرار داده و با ارایه چهره موجه از خویش زمینه پذیرش پیام درست را به مخاطبین محلی و بومی خویش فراهم آورند.
2) مستدل سازی:
یکی دیگر از شاخص‌های این فرمان، تکیه بر منطق و برهان است که بعد از معتبرسازی پلی است که مخاطب را به جبهه دفاع از هویت انقلابی با درک برهان و استدلال فکری آن رهنمون می‌کند. در این شاخص آنچه شایسته تذکر است گسترش فرهنگ مطالعه و پیوست اآن فرهنگ پرسش، تفکر و تامل با تکیه بر تجارب تاریخی و عبرت‌هایی از صدر اسلام تا تاریخ معاصر جهان، منطقه و ایران است.
3) مستندسازی:
استدلای فکری با بهره‌گیری از شواهد عینی یکی از موثرترین شیوه‌ها در اقناع فکری است که فعالان جبهه فرهنگی باید از آن در تحکیم پایه‌های استدلالی مباحث استفاده کنند.
4) تکرار:
یکی از شیوه‌های بسیار رایج در ثبت داده‌های ذهنی تکرار و انبوه‌سازی اخبار و اطلاعات است به گونه‌ای که به قول آن مثل معروف درغگو به خاطر تکرار دروغ به دروغ‌بودن حرف خویش شک می‌کند. و اما اتفاقی که در جبهه انقلابی رخ‌داده و در حال رخ‌دادن است همانا احساس یاس از تکرار استدلال حق به خاطر برخی بی‌مهری‌ها است اما باید دانست آنچه اکثر تصمیمات و موضع‌گیری افراد در یک جامعه را شکل می‌دهد همانا ناخود آگاه آنها است ناخودآگاهی که اخبار را بدون اراده و حتی در ظاهر با مخالفت آگاهانه دریافت می‌کند و اما در خلوت یا بزنگاه تصمیم ریل انتخاب را به سمت خود می‌شکاند. تکرای که قرآن آنرا نافع می‌داند و توصیه به حق در سوره عصر یکی از پایه‌های کاخ سعادت بشری است و در کلام ائمه علیهم‌السلام نیز موعظه حسنه به‌عنوان یکی از شرایط توفیق فرد و جامعه توصیه و تاکید شده است.
و اما نکته پایانی، امید به پیروزی حق بر باطل یکی از انگیزه‌های اصلی در پیمودن راه انقلاب اسلامی است که وعده حتمی پروردگار بر آن مهر تایید نهاده است آنجا که می‌فرماید « ان الارض یرثها عبادی الصلحون» 105 سوره انبیاء و در بیان مولا علی علیه السلامنیز به خوبی به آن اشاره شده است: « قَليلُ الْحَقِّ يَدْفَعُ كَثيرَ الباطِلِ كَما اَنَّ الْقَليلَ مِنَ النّارِ يُحْرِقُ كَثيرَ الْحَطَبِ؛اندكى حقّ، بسيارى باطل را نابود مى‌كند، همچنان كه اندكى آتش، هيزم‌هاى فراوانى را مى‌سوزاند.» (غررالحکم ص68)
پربيننده ترين
پنجشنبه ۶ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۰۰
چهارشنبه ۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۰
پنجشنبه ۶ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۸:۲۲
چهارشنبه ۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۱۶:۰۲
چهارشنبه ۵ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۶:۴۹
سه شنبه ۴ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۲۳
يکشنبه ۲ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۷
شنبه ۱ ارديبهشت ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۴