به گزارش
بلاغ، به نقل از
جویباران، جمهوری اسلامی ایران با وسعت ۱٬۶۴۸٬۱۹۵ کیلومتر مربع وسعت دارای جمعیتی حدود ۷۷٬۱۸۹٬۶۶۹نفر است و با قرار گرفتن در موقعیت منحصر به فرد جغرافیایی در منطقه خلیج فارس به ویژه تسلط بر تنگه هرمز اهمیت آن را صدچندان کرده است. ایران در حاشیه دریای خلیج فارس با کشورهای عربی همسایه است که عمدتا سیاستهای ضد ایرانی را به رهبری عربستان سعودی در عرصه سیاست خارجی خود به کار بستهاند. وسعت این کشور ها به غیر از عربستان 413576کیلومتر مربع است یعنی 5کشور عربی حاشیه خلیج فارس 25% وسعت ایران را دارا میباشند و طبعیتا جمعیت آنان نیز از ایران حتی با افزودن جمعیت عربستان پایینتر است. اما این کشورها گاهی سیاست هایی یا مواضعی را اعلام میدارند که بسیار فراتر از شخصیت و جایگاه آنان در نظام بین الملل است.
یکی از عوامل یا مقدورات کشورها در اجرای سیاست های دفاعی و خارجی عوامل جغرافیایی و یا ژئوپلتیکی میباشد که با نگاهی به مواضع این کشورها در قبال ایران به یک طنز سیاسی شباهت دارد تا یک موضع سیاسی! این کشورها که در مجمعی به نام اتحادیه عرب هر از چندگاهی گردهم میآیند تا ایران هراسی را به دلیل افزایش قدرت ایران در منطقه گسترش دهند با اعلام بیانیههایی که جمهوری اسلامی ایران را به دخالت در امور داخلی کشورها و حمایت از تروریستها متهم می کنند.
این موضوع کمی مارا به تعجب میاندازد که این کشورها براساس چه پشتوانه و مقدوراتی و یا چه سیاستهای موفقی در منطقه اینگونه زبان به گستاخی میگشایند و ایران را به اتهامات واهی متهم میکنند. این کشورها به ویژه عربستان سعودی که سابقه تقابل آن با ایران به سالیان دوری میرسد فقط توانسته سیاست آشوب، تنش، گسترش افراط گرایی، تروریست پروری و حمایت از آنان را در منطقه پیاده کند به طوری که این سیاست ها حتی گریبان متحدان خودی را هم گرفته و امروز شاهد تغییراتی در مواضع خود در قبال عربستان هستیم.
آخرین دستاورد منفی عربستان که چهره خود را در نظام بین الملل مخدوش کرده اعدام رهبر شیعیان عربستان آیت الله نمر است که قریب به اتفاق کشورها و سازمانهای بین اللمللی حتی به طور ظاهری آن را محکوم کرده و مردم کشورهای مختلف جهان نیز غیورتر از روسای کشور خود با برپایی تظاهراتی این اقدام را محکوم کردند. کشور ایران نیز پیشتر از همه این اعدام را محکوم کرد و مراتب اعتراض خود را اعلام کرد اما متاسفانه رویهای که در دیپلماسی ما عادی شده اعلام واکنش سطحی به این دست اقدامات است. در حالی که دیپلماسی مهمترین شاخصه سیاست خارجی کشورهاست و میتواند قدرت و اقتدار یک کشور را به منصه ظهور برساند. از این رو از مسئولین دیپلماسی کشور انتظار میرود در قبال این از دست کشورها که در جایگاه تقابل با ایران نیستند واکنش و رویکرد فعال تری و جدی تری نشان دهد تا شاهد گستاخیهای و بیانیه هایی گاه و بی گاه این جزایر کوچک در همسایگی خود نباشیم با اين رويكرد به معناي حمله و تهاجم به عربستان سعودی یا کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نيست، بلكه به معناي اتخاذ يك رويكرد فعال و قاطعانه برای مهار اقدامات خصمانة این کشورها عليه جمهوری اسلامی ايران میباشد.
يكي از شاخصهای اين رويكرد پيگيری های حقوقي در مجامع بين المللي عليه برخي اقدامات سعودی هاست. به عنوان مثال، عربستان البته با همكاری آمريكا و ديگر كشورها اتهام مضحكي را در مهر ماه سال 89 عليه ايران مطرح نمود و مدعي شد كه سپاه قدس ايران قصد ترور عادل الجبیرسفير عربستان در واشنگتن را داشته است. اين كشورها با اين اتهام مضحك، ضمن جوسازی رسانهای عليه ايران، قطعنامهای را با 106 رأی مثبت در مجمع عمومی سازمان ملل به تصويب رساندند كه در آن ايران را به طور غيرمستقيم محكوم شده بود. سه سال پس از آن قضيه، در آبان سال92 انفجار مهيبی در مقابل سفارت جمهوری اسلامي ايران در بيروت شكل گرفت كه منجر به كشته شدن 23 نفر و زخمی شدن 146 نفر گرديد؛ انفجاري كه مسئوليت آن را گروهي موسوم به گردان عبدالله عزام به عهده گرفت. رهبری اين گردان بر عهده يك تبعه سعودی به نام ماجد الماجد بود كه پس از دستگيری وی توسط سرويسهای امنيتي لبنان علي رغم درخواست ايران براي بازجويی از وی كه مخالفت عربستان را در پیداشت جسد وی پس از مرگ مشكوك او به عربستان منتقل گرديد و حتي شنيده شد كه از سوی حكومت سعودی به خانواده ماجد الماجد نشان عالی اهدا شده است.
براین اساس لازم بود كه دستگاه ديپلماسی جمهوری اسلامی در اين زمينه با استفاده از تمام ظرفيتهای موجود دست به اقدام حقوقي عليه عربستان بزند. شاخص ديگر در اين رويكرد اتخاذ مواضع قاطعانه و جديتر از مسئولين ديپلماسی كشور در برابر ياوه گويیها و گزافه گويیهای مقامات سعودی و خلیجکهای عربیست. در اين زمينه مواضع خوبي اتخاذ شده است، ولی نيازمند قاطعانه تر شدن آنها هستيم.
به عنوان مثال در برابر برخي مواضع سعودیها مانند مخالفتهای علنی آن ها با توافق هسته ای يا مخالفت علنی آنها با دعوت بانكیمون از ايران براي شركت در كنفرانس صلح سوريه موسوم به ژنو 2 موضع قاطعی اتخاذ نشد. لازم به توضيح است كه در راستای دعوت بان كي مون از ايران براي حضور در مذاكرات ژنو2، عربستان در يك موضع گيري رسمي اعلام كرد كه ايران صلاحيت حضور در ژنو 2 را ندارد و سعودالفيصل؛ وزير خارجه عربستان تاكيد كرد، من از موضع ائتلاف معارضان مبنی بر رد مشاركت ايران در كنفرانس ژنو 2 حمايت میكنم.
شاخص ديگر اين رويكرد اصرار و پافشاری جمهوری اسلامی بر مواضع فعلي خود در محور مقاومت و حمايت از سوريه و عراق در برابر گروههای خشونت طلب و تكفيری است. امیدواریم در آینده نزدیک دیپلماسی قاطعانه تری را مقامات کشورمان در برابر اینگونه مواضع شاهد باشیم.
محسن رحمانی واسوکلایی کارشناش ارشد مطالعات منطقه ای ایران