دلیل سوزش کف پا

احساس سوزش در کف پا به ویژه در سنین میانسالی و سالمندی دلایل مختلفی دارد. بیماری های زیادی هستند که باعث احساس سوزش یا مور مور شدن کف پا می شوند؛ اما دیابت در این بین شایع ترین علت است. آسیب اعصاب در بیماران دیابتی که به آن نوروپاتی دیابتی می گویند عامل بروز علایمی چون سوزش کف پاست. درمان های سوزش کف پا بیشتر روی پیشگیری از آسیب عصبی بیشتر و کاهش درد تاکید دارد.
 
عوامل سوزش پا
بیشتر اوقات نوروپاتی دلیل اصلی سوزش پاست. در این حالت بافت اعصاب آسیب دیده بیش فعال می شود و کارایی صحیح خود را از دست می دهد و با اینکه جراحتی در کار نیست چنین پیامی به مغز ارسال می کند.
بیشتر اوقات اولین ناحیه ای که در مبتلایان به نوروپاتی آسیب می بیند اعصاب پاست. احساس مورمور و بی حسی از جمله عوارض شایع نوروپاتی است. بسیاری افراد شکایت می کنند که پا هایشان به لمس حساس شده اند و دچار احساس سوزش به مراتب مختلف می شوند. این سوزش از حالت خفیف تا سطح شدید و ناتوان کننده متغیر است.
دیابت و مصرف الکل شایع ترین علت های نوروپاتی در پا هستند. موارد دیگری که باعث سوزش پا و نوروپاتی می شوند به شرح زیرند:

    بیماری کلیوی مزمن –اورمیا
    نوروپاتی فیبر کوچک
    کمبود ویتامین –ویتامین B12، فولات و گاهی ویتامین B6
    سوء مصرف الکل
    پایین بودن سطح هورمون های تیرویید –هیپوتیروییدیسم
    بیماری لایم
    HIV و ایدز
    پلی نوروپاتی آمیلویید
    عوارض جانبی مصرف داروهایی مانند داروهای شیمی درمانی، مصرف زیاد ویتامین B6، داروهای HIV، آمیودارون، ایزونیازید، متفورمین و بعضی دارو های دیگر
    اریتروملالژیا
    مسمومیت فلزی شدید –سرب، جیوه، آرسنیک
    واسکولیت – التهاب عروق خونی
    سارکوییدوز
    سندرم گیلن باره
    پلی نوروپاتی التهابی میلین زدای مزمن

عفونت و التهاب پا می تواند در کنار نوروپاتی دلیل دیگری برای احساس سوزش کف پا باشد. شایع ترین این عفونت ها بیماری پای ورزشکاران است که یک عفونت قارچی پوست است.
بیماری عروق محیطی هم باعث سوزش پا خواهد شد. گردش نامناسب خون در پاها گاهی اوقات باعث درد، مورمور و سوزش پا می شود؛ به ویژه در هنگام راه رفتن.
بعضی افراد هفته ها یا ماه ها بعد از جراحی بای پس معده دچار سوزش پا می شوند. جذب پایین ویتامین B بعد از جراحی بای پس معده باعث نوروپاتی در ساق پا و احساس سوزش در قسمت مچ به پایین می شود.
 
تشخیص
عامل سوزش پا در بیشتر موارد -مثل دیابت- قابل شناسایی است. در این مواقع نیاز به آزمایش های تشخیصی بیشتر نیست و مشخص می شود که علت سوزش کف پا، نوروپاتی است.
در تعداد کمی از افراد که ناگهان دچار احساس سوزش شده اند و این حالت به سرعت بدتر می شود و هیچ عامل قابل توضیحی وجود ندارد می بایست از آزمایش های تشخیصی استفاده کرد. این آزمایش ها به شرح زیرند:

    الکترومیوگرافی
    مطالعه هدایت عصب
    تست های آزمایشگاهی
    نمونه برداری از عصب

 درمان سوزش کف پا
مهم ترین درمان برای سوزش پای ناشی از نوروپاتی جلوگیری از آسیب عصبی بیشتر است. در بعضی موارد درمان بیماری های زمینه ای علایم نوروپاتی را بهتر می کند. در موارد دیگر –مثلا نوروپاتی فیبر کوچک که هیچ علت زمینه ای دیده نمی شود- پزشک به درمان علایم خود بیماری می پردازد.
در مبتلایان به نوروپاتی دیابتی درمان روی حفظ قند خون در سطح نرمال متمرکز می شود. این کار معمولا با انجام تغییرات رژیم غذایی، مصرف دارو های خوراکی و اغلب تزریق انسولین محقق می شود.
در مبتلایان به انواع دیگر نوروپاتی که باعث سوزش پا می شوند، جلوگیری از آسیب های بیشتر بسیار مهم است. عارضه های جسمی مربوطه و درمان آنها به شرح زیر است:

    کمبود ویتامین: مصرف ویتامین B12 خوراکی یا تزریقی می تواند کمبود ویتامین را جبران کند.
    الکلیسم: توقف مصرف الکل تنها راه درمان است.
    بیماری مزمن کلیوی: برای تخلیه سموم که باعث سوزش پا می شوند باید کلیه را دیالیز کرد.
    کم کاری تیرویید: مصرف داروهای هورمونی خوراکی درمان کم کاری تیرویید است.
    سندرم گیلن باره و پلی نوروپاتی التهابی میلین زدای مزمن: درمان های تخصصی تعویض پلاسما و ایمونوگلوبین درمانی

درمان سوزش کف پا متمرکز بر درمان درد و احساس های غیر عادی ناشی از نورو پاتی است. بعضی از داروهای متداول که در این موارد تجویز می شوند به شرح زیرند:

    آمی تریپتیلین
    کاربامازپین
    دسیپرامین
    دلوکستین
    گاباپنتین
    توپیرامات
    ونلافاکسین

داروهای دیگر برای کاهش ناراحتی های شدید در بعضی از افراد تجویز می شوند. دارو های بدون نسخه ای مانند ایبوپروفن، ناپروکسن، پاراستامول در بسیاری از مبتلایان به سوزش کف پا، درد را کنترل می کنند. مسکن های نسخه ای مانند ترامادول یا مسکن های مخدر با دوز کم برای درمان بعضی از درد های شدید به کار می روند.
سوزش پایی که ناشی از بیماری پای ورزشکاران است با استفاده از دارو های ضد قارچ قابل درمان است. ابتدا باید از دارو های بدون نسخه ای مانند میکونازول یا تربینافین استفاده کرد. پس از آن دارو های نسخه ای مانند فلوکونازول، ایتراکونازول و نافتی فین در دسترس هستند.