تاریخ انتشارپنجشنبه ۲۴ آبان ۱۳۹۷ - ۲۲:۵۱
کد مطلب : ۳۶۶۴۵۸
۰
plusresetminus
به گزارش بلاغ،خداوند در آيه 30 و 31 سوره مدثر در مورد دوزخ و نگهبانان آن مي فرمايد: «عَلَيهَْا تِسْعَةَ عَشَرَ. وَ مَا جَعَلْنَا أَصحَْبَ النَّارِ إِلَّا مَلَئكَةً  وَ مَا جَعَلْنَا عِدَّتهَُمْ إِلَّا فِتْنَةً لِّلَّذِينَ كَفَرُواْ لِيَسْتَيْقِنَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ وَ يَزْدَادَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ إِيمَانًا وَ لَا يَرْتَابَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ وَ الْمُؤْمِنُونَ  وَ لِيَقُولَ الَّذِينَ فىِ قُلُوبهِِم مَّرَضٌ وَ الْكَافِرُونَ مَا ذَا أَرَادَ اللَّهُ بهَِاذَا مَثَلًا كَذَالِكَ يُضِلُّ اللَّهُ مَن يَشَاءُ وَ يهَْدِى مَن يَشَاءُ  وَ مَا يَعْلَمُ جُنُودَ رَبِّكَ إِلَّا هُوَ  وَ مَا هِىَ إِلَّا ذِكْرَى‏ لِلْبَشَر» نوزده نفر (از فرشتگان عذاب) بر آن گمارده شده ‏اند! مأموران دوزخ را فقط فرشتگان (عذاب) قرار داديم، و تعداد آنها را جز براى آزمايش كافران معيّن نكرديم تا اهل كتاب [يهود و نصارى‏] يقين پيدا كنند و بر ايمان مؤمنان بيفزايد،و اهل كتاب و مؤمنان (در حقّانيّت اين كتاب آسمانى) ترديد به خود راه ندهند، و بيماردلان و كافران بگويند: «خدا از اين توصيف چه منظورى دارد؟!» (آرى) اين گونه خداوند هر كس را بخواهد گمراه مى‏ سازد و هر كس را بخواهد هدايت مى‏ كند! و لشكريان پروردگارت را جز او كسى نمى‏ داند، و اين جز هشدار و تذكّرى براى انسانها نيست!

در آيه 30 اين سوره تعداد خازنان يا نگهبانان دوزخ نوزده نفر معرفي شده اند. ممكن است اين سوال پيش بيايد كه منظور از اين عدد چيست؟ چرا نوزده نفر و نه بيست نفر يا هر تعداد ديگري؟ چرا دقيقا نوزده نفر. در زمان نزول قرآن نيز ذكر تعداد خازنان دوزخ در اين آيه سبب گفتگو در ميان مشركان و كفار شد، و گروهى آن را به باد سخريه گرفتند، و تعداد كمى پنداشتند كه با اين تعداد غلبه بر آنها كار مشكلى نيست! آيه 31 كه طولانى‏ ترين آيه اين سوره است به آنها پاسخ مى‏ گويد و حقايق بيشترى را در اين زمينه روشن مى‏ سازد.
اولين نكته اي كه درباره خازنان ذكر شده است، اين است كه اين خازنان همگي فرشته اند. فرشتگانى نيرومند، پر قدرت و به تعبير قرآن" غلاظ" و" شداد" خشن و سخت ‏گير كه تمام گنهكاران در برابر آنها ضعيف و ناتوانند. بنابراين نمي توان نيرو قدرت آنها را محاسبه كرد و گفت نوزده نفر كم است. بلكه اين تعداد به اعتبار شئون مختلفي است كه واقعا وجود دارد. به عنوان مثال مامور بسط و رزق تنها يك فرشته است؛ اما ماموران دوزخ نوزده فرشته اند كه اين به دليل شئون مختلفي است كه در آنجا وجود دارد. مانند حواس پنجگانه انسان، مي توان پرسيد چرا پنج حس، چرا ده تا نيست؟ اين تعداد از باب اين است كه انسان در رابطه اش با عالم به اين امور نياز دارد. در واقع بر حسب نياز و شأني كه وجود دارد براي هر امري تعدادي منظور مي شود.
درمورد اينكه چرا اين تعداد را بيان فرموده، در خود آيه 31 چند دليل ذكر مي كند:
اول اينكه اين تعداد وسيله اي براي آزمايش كفار است. اين آزمايش از دو جهت بود: نخست اينكه آنها استهزا مى‏ كردند كه چرا از ميان تمام اعداد عدد 19 انتخاب شده، در حالى كه هر عدد ديگرى انتخاب شده بود جاى همين سؤال وجود داشت. از سوى ديگر اين تعداد را كم مى ‏شمردند، و از روى سخريه مى ‏گفتند ما در مقابل هر يك از آنها ده نفر قرار مى ‏دهيم، تا آنها را در هم بشكنيم! در حالى كه اشاره كرديم كه قدرت فرشتگان قابل مقايسه با قدرت انسان نيست.
دوم اينكه بيان اين تعداد براي ايجاد يقين در اهل كتاب بود. در روايتى آمده است كه گروهى از يهود از بعضى از ياران پيامبر (ص) از عدد خازنان جهنم سؤال كردند، او گفت خدا و رسولش آگاه ترند، جبرئيل در همان ساعت نازل شد و به پيامبر خبر داد:" عَلَيْها تِسْعَةَ عَشَرَ" نوزده نفر (يا نوزده گروه) بر آن گمارده شده ‏اند. و از آنجا كه آنها ايرادى به اين موضوع نگرفتند، معلوم مى‏ شود آن را هماهنگ با كتب خود يافتند، و بر يقين آنها به نبوت پيامبر اسلام (ص) افزوده شد، و همين امر سبب گرديد كه مؤمنان نيز در عقيده و ايمان خود راسخ تر شوند. به همين دليل در بيان دليل سوم افزودن ايمان مومنان را ذكر مي كند. (وَ يَزْدادَ الَّذِينَ آمَنُوا إِيماناً). علماي اهل كتاب معمولا آنچه را در كتب آسماني شان ذكر شده بود، مخفي مي كردند. عوامشان خبري از اين نوع قضايا نداشتند. بنابراين اين امر براي اهل كتاب يك جور قرينه است بر صدق دعوي پيامبر. يعني با خود مي انديشند كه يك پيامبر امي و بي خبر از آنچه در كتب آسماني هست، در كتابش دقيقا عددي آمده كه مطابق با عدد ذكر شده در كتب آسمانيشان است ، اين امر موجب يقين آنها مي شود.
در نهايت بايد گفت انسان اسير در عالم ماده كه نه مي داند فرشته چگونه موجودي است و نه مي داند دوزخ چه اوضاع و احوالي دارد، چطور مي خواهد بداند كه نوزده خازن دوزخ براي چه هستند. ما حتي نمي دانيم منظور از نوزده تا، نوزده نفر است، نوزده شأن است، نوزده شعبه است يا چيزهاي ديگر. قرآن كريم نيز در همين حد توضيح داده كه آنها از فرشتگانند و گويا در كتب آسماني پيشين نيز همين تعداد ذكر شده كه يهوديان با پرسيدن تعداد نگهبانان از پيامبر و شنيدن پاسخ آرام گرفتند و اعتراضي نكردند. و در انتهاي آيه خداوند مي فرمايد: «وَ مَا يَعْلَمُ جُنُودَ رَبِّكَ إِلَّا هُوَ» يعني گمان نكنيد ماموران و جنود الهي همين نوزده نفر هستند، بلكه تمام ذرات عالم وجود جنود و سپاهيان و ماموران ما هستند.[1]


پي نوشت:
[1] . ترجمه تفسير الميزان، دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ مدرسين حوزه علميه قم،1374، ج‏20، ص: 138-140 ؛ تفسير نمونه، دار الكتب الإسلامية،تهران، 1374، ج‏25، ص: 237-242؛ مجموعه آثار شهيد مطهري، صدرا، 1389،ج28، ص118-
ارسال نظر
نام شما
آدرس ايميل شما