وی افزود: در دوران گذار تحولات عظیمی صورت می گرفته و دوران گذار کنونی از آن مستثنی نیست.
وزیر خارجه در بخشی از سخنانش به اشتباه محاسباتی که صدام، میلوسوویچ و قذافی صورت دادند، اشاره کرد و ادامه داد: در شرایط سیال محاسبه مهم است.
وی خاطرنشان کرد: مقدمه دوم این است اتفاق مهمی که در این دوران گذار رخ داده این است مه ما در یمک جهان پساغربی زندگی می کنیم و بدین معناست که برای اولین بار در چندین سده گذشته تحولات بین المللی نه در غرب و نه الزاما توسط غرب صورت می گیرد.
وزیر خارجه گفت: اشتباه این است که همه تحولات را می خواهند در غرب ببینند.
رئیس دستگاه دیپلماسی به بحث پساداعش اشاره کرد و گفت: شکست سرزمینی داعش رخ داده ولی نه شکست داعش. داعش توانسته بود با اشغال سرزمینهایی در عراق و سوریه مدعی سرزمین دروغین خلافت شود، ولی نه مبانی فکری و مالی داعش و نه ظروفی که داعش را ایجاد کرد، نابود شده است.
وی گفت: یکی از اشتباهات عمده غرب این است که تصور می کند داعش تمام شد و اینکه غربی ها لحنشان را علیه ایران تندتر کرده اند این است که می گویند ایران کاری که در قبال داعش می کرد، را انجام داد و نباید با ایران دیگر با مسامحه برخورد کنیم.
ظریف افزود: شرایطی که داعش را در منطقه ما ایجاد کرد کماکان به قوت خود باقی است. مهمترین عوامل دخالت خارجی است. داعش زاییده حمله آمریکا به عراق است.
وزیر خارجه به عوامل داخلی شکل گیری داعش نیز اشاره کرد و ادامه داد: جهان عرب نتوانسته ایجاد دولت ملی را تجربه و خواست و نیاز مردم را برآورده کند و یک عقده متراکم تاریخی در جهان عرب شکل گرفته است.
به گزارش فارس، وی ادامه داد:برخی دولتهای منطقه مثل عربستان تلاش کردند مشکلات داخلی را به خارج منحرف کنند، آنها برای منحرف کردن نگرانی های جهان عرب و سرخوردگی جهان عرب به سمت یک دشمن خارجی تلاش می کنند.
وزیر خارجه گفت: خطری که تفکر داعشی منطقه و جهان را تهدید می کند، خطر بزرگی است.
وی با اشاره به خبر منتشر شده مبنی بر انتقال افراد داعشی از منطقه به بیرون منطقه گفت: این اتفاق را در میادین، دیرالزور و شاهد بودیم.میزانی از نیروهای داعشی در منطقه بودند نابود نشده اند و ایدئولوژی آنها از بین نرفته و پایه های فکری که از بین نرفته اند و شبکه های ارتباطی آنها باقی مانده است. پخش شدن نیروهای داعشی در سراسر منطقه و جهان هست.
وی عنوان کرد: هنوز اینکه چه نظمی در بعد از داعش شکل می گیرد را نمی توان بیان کرد چرا که داعش هنوز یک واقعیت در غرب آسیا و فراتر از غرب آسیا است.
وزیر خارجه به اوضاع کنونی و حضور داعش در افغانستان اشاره کرد و پرسید: ایا ما باید نظم جدیدی در منطقه ایجاد کنیم. خیلی دوستان که با نگرش واقع گرایی می نگرند معتقدند نظم جدیدی که در منطقه شکل می گیرد باید براساس یک هژمون و قدرت جدید در منطقه شکل بگیرد.
وی گفت: نظم جدید نتیجه و برآیندی است از اقداماتی که ما انجام می دهیم. اگر بپذیریم که ما کنشگر هستیم نه موضوع کنش و اینکه ایران یک کنشگر فعال در منطقه است و می تواند تاثیرگذار باشد.
وزیر خارجه ادامه داد: گروهی در منطقه ما فکر می کنند پول می دهند و فردی را مسلح می کنند و آن می تواند برایشان امنیت ایجاد کند،حالا این می تواند صدام باشد یا البغدادی. اینها ناگزیر شده اند به این سمت حرکت کنند، آیا ما باید در دام بیفتیم و یا به طرح جدید فکر کنیم. نیاز است ما طراح باشیم برای امنیت.
ظریف گفت: آنچه ما بعنوان ایران برای نظم در حال شکل گیری در منطقه بیان می کنیم. اگر فکر کنیم معادلات دیگری نظم را شکل می دهد خودمان در آن معادلات بازی می کنیم.
وی در بخشی از اظهاراتش با اشاره به طرح ایران مبنی بر تشکیل مجمع گفتگوی منطقه ای در خلیج فارس، گفت: در چهار دهه گذشته همه جنگها متاثر از این منطقه بوده است ، تصور یک امنیت جدید توسط کنشگر اصلی منطقه یعنی ایران برای ایجاد نگرش جدید میتواند راهگشا باشد.
ظریف گفت: همسایگان اشتباه کار ما در منطقه، مبنای امنیت در منطقه را براساس ائتلاف سازی علیه ایران و حذف گذاشته اند.
وی به هزینه های تسلیحاتی کشورهای منطقه خلیج فارس از جمله عربستان و امارات بیان کرد: اینکه ایران علیرغم اینکه کمترین هزینه تسلیحاتی را در منطقه داشته نشانگر این است که تصور امنیت باید تغییر کند.
ظریف بر حرکت از سمت امنیت مبتنی بر حذف به سمت امنیت مبتنی بر فراگیری و گفتمان امنیت تاکید کرد و گفت: گفتمان تنها راه برون رفت از معمای امنیتی است که در چندین دهه گذشته گربیان منطقه را گرفته است. باید باور کنیم میتوانیم بعنوان قدرت در منطقه مبانی را ایجاد کنیم که برای فرزندانمان امنیت ایجاد کند، ضروررتی ندارد در منطقه ما جنگ نهادینه شود.
