به گزارش بلاغ، 12 لغایت 18 آذر ماه به عنوان هفته جهانی خاک نامگذاری شده است. این نامگذاری توسط سازمان ملل متحد انجام شده و شعار محوری این هفته نیز "حفاظت از زمین با مراقبت از خاک آغاز می‌شود" است.

در تعریف فرسایش گفته‌اند عبارت است از فرسودگی و از بین رفتگی مداوم خاک سطح زمین (انتقال یا حرکت آن از نقطه‌ای به نقطه دیگر در سطح زمین) توسط آب یا باد.

در طول سال‌های گذشته شاهد فرسایش شدید خاک در کشور بوده‌ایم. بنا بر آمارهای موجود سرعت فرسایش خاک در ایران سه برابر کشورهای آسیایی و اروپایی و حدود 20 برابر استاندارد است و سالانه حدود 2 میلیارد تن از خاک کشور فرسوده می‌شود.

این فرسایش زمینه‌ساز مشکلات بسیاری است که مهم‌ترین آن ایجاد ریزگردها و آلودگی هوا در بخش‌های مختلف کشور است. این ریزگردها در طول یک دهه گذشته حدود 20 استان را درگیر خود کرده است تا بدین ترتیب سلامتی بیش از میلیون‌ها ایرانی با تبعاتی چون بیماری‌های حاد تنفسی، قلبی و عروقی دست‌به‌گریبان باشد.

شهرهای تهران، اهواز، مشهد، کرمان، سنندج، اراک، بندرعباس و غیره از این الودگی هوا ناشی از ریزگردها صدمات جدی دیده‌اند.

از جمله عوامل ایجاد ریزگرد همین فرسایش خاک در کشور ما و منشا بیرونی آن که شامل کشورهای عراق، ترکیه، ترکمنستان است که با ایجاد بادهای موسمی زمینه حضور این ریزگردها در شهرها فراهم شده و آلودگی‌های زیست محیطی بسیاری را به وجود می‌آورد. حدود 15 درصد از ریزگردها منشا داخلی داشته و بقیه منشا بیرونی دارند.

هرچند بنا بر ادعای رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست ریزگردهایی که منشا داخلی دارند مناطق غرب و جنوب شرق کشور را تحت تاثیر خود قرار خواهند داد و ریزگردهای تهران منشا از خاک عراق خواهد بود، متاسفانه تاکنون اقدام خاصی از سوی مسئولان مربوطه و به خصوص سازمان حفاظت از محیط زیست در این زمینه به عمل نیامده و هنوز مردم بخش‌های مختلف کشور در این زمینه مشکلات فراوانی را دست و پنجه نرم می‌کنند.

این امر برای مردم تهران هم دو چندان شده به نحوی که پدیده وارونگی هوا این مشکل را دو چندان کرده است. خشک شدن تالاب بند علیخان در ورامین موجب هجوم ریزگرد به تهران شده و در کنار الودگی هوا این مورد هم بدان اضافه خواهد شد.

مهم‌ترین راه برای مقابله با این ریزگردها مالچ پاشی، استفاده از گیاهان با پوشش گسترده و سریع، افزایش سطح کشاورزی و غیره می‌توان نام برد.

فرسایش خاک در استان مازندران هم بسیار جدی است و باید بدان توجهی ویژه کرد. خاک را باید در کنار آب و هوای استان یکی از سرمایه‌های اصلی استان دانست. خاک مازندران به اندازه خاک نفت‌خیز جنوب ارزش و اهمیت دارد و شاید ارزش آن هم حتی بیشتر از خاک نفت خیز جنوب باشد چون این خاک توانایی کشت محصولات مختلف کشاورزی در فصول سال را دارا است.

متاسفانه در طول سال‌های اخیر بارندگی‌های سیل‌آسا و عدم جذب آب در زمین، استفاده از سموم کشاورزی مختلف، خشکسالی، قطع گسترده درختان، از بین بردن پوشش‌های گیاهی و غیره زمینه از بین رفتن خاک مازندران را فراهم کرده و آن را در حال نابود کردن است.

اگر امروز در فکر فرسایش خاک در مازندران نباشیم، در طول سال‌های آینده این فرسایش موجبات ایجاد ریزگردها در استان را فراهم خواهد کرد و این استان نیز مانند استان‌های دیگر دچار مشکلات زیاد ریزگردها خواهد شد.