شب مبعث از لیالی متبرکه است که از حضرت امام جواد (ع) روایت شده است که همانا در رجب شبی است که بهتر است از آنچه می تابد بر آن آفتاب، و آن شب ۲۷ رجب است که در صبح آن پیغمبر خدا به رسالت مبعوث گردیده است و بدرستی که از برای عامل در آن شب از شیعه ما اجر عمل ۶۰ سال است. به خدمت آن حضرت عرض شد که عمل در آن شب چیست؟ آن بزرگوار فرمود که چون بجا آوردی نماز عشاء را و بر رختخواب رفتی، پس بیدار می شوی هر ساعتی که خواستی از شب تا پیش از نیمه آن، و ۱۲ رکعت نماز می خوانی و در هر رکعت حمد و سوره از سوره های کوچک مفصل(از سوره محمد تا آخر قرآن)، پس چون سلام دادی در هر دو رکعتی و فارغ شدی از نمازها می نشینی و بعد از سلام میخوانی حمد را هفت مرتبه و معوذتین را هفت مرتبه و توحید و کافرون و سوره قدر را و آیه الکرسی را هر کدام هفت مرتبه و باید دعایی را در عقب همه این دعاها خواند که در مفاتیح الجنان به طور کامل توضیح داده شده است.
دوم: مستحب است غسل در این شب و در نیمه شب.
سوّم: زیارت حضرت امیرالمؤ منین(ع) که افضل اعمال این شب است و از براى آن حضرت در این شب سه زیارت است که در مفاتیح الجنان آمده است.
مرحوم شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان در مورد فضیلت زیارت امیرالمؤمنین (ع) در شب ۲۷ رجب بر این مسئله تأکید دارد که نه تنها شیعه بلکه برخی از علمای اهل سنت بدان اشاره کرده‌اند و به سفرنامه ابن بطوطه در این مورد اشاره می‌کند:... از جمله اینکه ابو عبدالله محمد بن بطوطه که یکى از علماء اهل سنت است و در ششصد سال پیش می‌زیسته است در سفرنامه خود که به «رحله ابن بطوطه » معروف است در بیان وُرود خود از مکه معظمه به نجف اشرف ذکر کرده روضه و قبر مبارک مولایمان امیرالمؤ منین علیه السلام را و گفته اهل این شهر تمامى رافضى هستند و از براى این روضه مبارکه کراماتى ظاهر شده از جمله آنکه در شب بیست و هفتم ماه رجب که نام آن شب نزد اهل آنجا «لَیْلَةُ الْمَحْیا» است، مى‌آورند از عراقین و خراسان و بلادِ فارس و رُوم هر شَل و مفلوج و زمین گیرى که هست و جمع مى‌شود از آنها قریب سى چهل نفر در آنجا پس بعد از عشا مى‌آورند این مبتلایان را نزد ضریح مقدّس و مردم جمع مى‌شوند و منتظرند خوب شدن و برخاستن آنها را و این جماعت مردم بعضى نماز مى خوانند و بعضى ذکر مى‌گویند و بعضى قرآن تلاوت مى کنند و بعضى تماشاى روضه مى کنند تا آنکه بگذرد نصف یا دو ثلث از شب آن وقت جمیع این مبتلایان و زمین گیران که حرکت نمى توانستند بکنند برمی خیزند در حالیکه صحیح و تندرست مى باشند و علّتى در آنها نیست و مى گویند لا اِلهَ اِلا اللّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللّهِ عَلَىُّ وَلی ُّاللّهِ و این امری است مشهور و مُسْتَفیض و من خودم آن شب را در آنجا درک نکردم لکن از مردمان ثقه که اعتماد بر قول آنها بود شنیدم و هم دیدم در مدرسه اى که مهمانخانه آن حضرت است سه نفر زمینگیر که قادر بر حرکت نبودند یکى از اهل روم و دیگرى از اهل اصفهان و سیّمى از اهل خراسان بود از آنها پرسیدم چگونه شما خوب نشده اید و اینجا مانده اید گفتند ما به شب بیست و هفتم نرسیده ایم و همین جا مانده ایم تا شب بیست و هفتم آینده که شفا بگیریم و از براى این شب مردم زیاد از شهرها جمع مى‌شوند و بازار بزرگى اقامه مى شود تا مدّت ده روز فقیر گوید: مبادا استِبْعاد کنى این مطلب را همانا معجزات و کراماتى که از این مشاهد مشرّفه بروز کرده و به تواتر رسیده زیاده از آن است که احصا شود...
اعمال روز بیست و هفتم رجب
از جمله اعیاد عظیمه است و روزى است که حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ اله در آن روز به رسالت مبعوث گردید و جبرئیل به پیغمبرى بر آن حضرت نازل شد و از براى آن چند عمل است:
اوّل: غسل
دوّم: روزه و آن یکى از چهار روزى است که در تمام سال امتیاز دارد براى روزه گرفتن و برابر است با روزه هفتاد سال .
سوم: بسیار صلوات فرستادن .
چهارم: زیارت حضرت رسول(ص) و امیرالمؤ منین (ع).
پنجم: شیخ در مصباح فرموده از رَیّان بن الصّلت مروى است که حضرت امام جواد علیه السلام در زمانیکه در بغداد بود روز نیمه رجب و روز بیست و هفتم را روزه گرفت و جمیع حشم آن حضرت روزه گرفتند و ما را امر فرمود که به جا آوریم ۱۲ رکعت نماز که خوانده شود در هر رکعت حمد و سوره و بعد از فراغ از نمازها خوانده شود هر یک از حمد و توحید و مُعَوَّذَتین چهار مرتبه و « لا اِلهَ اِلا اللّهُ واللّهُ اَکْبَرُ وَسُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُلِلّهِ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاّبِاللّهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ» چهار مرتبه، «اللّهُ اللّهُ رَبِّى لا اُشْرِکُ بِهِ شَیْئا» چهار مرتبه و «لا اُشْرِکُ بِرَبِّى اَحَدا» چهار مرتبه
دوم: مستحب است غسل در این شب و در نیمه شب.
سوّم: زیارت حضرت امیرالمؤ منین(ع) که افضل اعمال این شب است و از براى آن حضرت در این شب سه زیارت است که در مفاتیح الجنان آمده است.
مرحوم شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان در مورد فضیلت زیارت امیرالمؤمنین (ع) در شب ۲۷ رجب بر این مسئله تأکید دارد که نه تنها شیعه بلکه برخی از علمای اهل سنت بدان اشاره کرده‌اند و به سفرنامه ابن بطوطه در این مورد اشاره می‌کند:... از جمله اینکه ابو عبدالله محمد بن بطوطه که یکى از علماء اهل سنت است و در ششصد سال پیش می‌زیسته است در سفرنامه خود که به «رحله ابن بطوطه » معروف است در بیان وُرود خود از مکه معظمه به نجف اشرف ذکر کرده روضه و قبر مبارک مولایمان امیرالمؤ منین علیه السلام را و گفته اهل این شهر تمامى رافضى هستند و از براى این روضه مبارکه کراماتى ظاهر شده از جمله آنکه در شب بیست و هفتم ماه رجب که نام آن شب نزد اهل آنجا «لَیْلَةُ الْمَحْیا» است، مى‌آورند از عراقین و خراسان و بلادِ فارس و رُوم هر شَل و مفلوج و زمین گیرى که هست و جمع مى‌شود از آنها قریب سى چهل نفر در آنجا پس بعد از عشا مى‌آورند این مبتلایان را نزد ضریح مقدّس و مردم جمع مى‌شوند و منتظرند خوب شدن و برخاستن آنها را و این جماعت مردم بعضى نماز مى خوانند و بعضى ذکر مى‌گویند و بعضى قرآن تلاوت مى کنند و بعضى تماشاى روضه مى کنند تا آنکه بگذرد نصف یا دو ثلث از شب آن وقت جمیع این مبتلایان و زمین گیران که حرکت نمى توانستند بکنند برمی خیزند در حالیکه صحیح و تندرست مى باشند و علّتى در آنها نیست و مى گویند لا اِلهَ اِلا اللّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللّهِ عَلَىُّ وَلی ُّاللّهِ و این امری است مشهور و مُسْتَفیض و من خودم آن شب را در آنجا درک نکردم لکن از مردمان ثقه که اعتماد بر قول آنها بود شنیدم و هم دیدم در مدرسه اى که مهمانخانه آن حضرت است سه نفر زمینگیر که قادر بر حرکت نبودند یکى از اهل روم و دیگرى از اهل اصفهان و سیّمى از اهل خراسان بود از آنها پرسیدم چگونه شما خوب نشده اید و اینجا مانده اید گفتند ما به شب بیست و هفتم نرسیده ایم و همین جا مانده ایم تا شب بیست و هفتم آینده که شفا بگیریم و از براى این شب مردم زیاد از شهرها جمع مى‌شوند و بازار بزرگى اقامه مى شود تا مدّت ده روز فقیر گوید: مبادا استِبْعاد کنى این مطلب را همانا معجزات و کراماتى که از این مشاهد مشرّفه بروز کرده و به تواتر رسیده زیاده از آن است که احصا شود...
اعمال روز بیست و هفتم رجب
از جمله اعیاد عظیمه است و روزى است که حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ اله در آن روز به رسالت مبعوث گردید و جبرئیل به پیغمبرى بر آن حضرت نازل شد و از براى آن چند عمل است:
اوّل: غسل
دوّم: روزه و آن یکى از چهار روزى است که در تمام سال امتیاز دارد براى روزه گرفتن و برابر است با روزه هفتاد سال .
سوم: بسیار صلوات فرستادن .
چهارم: زیارت حضرت رسول(ص) و امیرالمؤ منین (ع).
پنجم: شیخ در مصباح فرموده از رَیّان بن الصّلت مروى است که حضرت امام جواد علیه السلام در زمانیکه در بغداد بود روز نیمه رجب و روز بیست و هفتم را روزه گرفت و جمیع حشم آن حضرت روزه گرفتند و ما را امر فرمود که به جا آوریم ۱۲ رکعت نماز که خوانده شود در هر رکعت حمد و سوره و بعد از فراغ از نمازها خوانده شود هر یک از حمد و توحید و مُعَوَّذَتین چهار مرتبه و « لا اِلهَ اِلا اللّهُ واللّهُ اَکْبَرُ وَسُبْحانَ اللّهِ وَالْحَمْدُلِلّهِ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاّبِاللّهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ» چهار مرتبه، «اللّهُ اللّهُ رَبِّى لا اُشْرِکُ بِهِ شَیْئا» چهار مرتبه و «لا اُشْرِکُ بِرَبِّى اَحَدا» چهار مرتبه
ششم: و نیز شیخ روایت کرده از جناب ابوالقاسم حسین بن رُوح رَحَمهُاللّهُ که فرموده بجا مى آورى در این روز ۱۲ رکعت نماز، مى خوانى در هر رکعت حمد وسوره اى که آسان باشد و تشهّد مى خوانى و سلام مى دهى و مى نشینى و مى گوئى بین هر دو رکعتى :
اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَلَمْ یَکُنْ لَهُ شَریکٌ فى الْمُلْکِ
وَلَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِىُّ مِنَ الذُّلِّ وَکَبِّرْهُ تَکْبیراً یا عُدَّتى فى مُدَّتى یا
صاحِبى فى شِدَّتى یا وَلیّى فى نِعْمَتى یا غِیاثى فى رَغْبَتى یا
نَجاحى فى حاجَتى یا حافِظى فى غَیْبَتى یا کافِىَّ فى وَحْدَتى یا
اُنْسى فى وَحْشَتى اَنْتَ السّاتِرُ عَوْرَتى فَلَکَ الْحَمْدُ واَنْتَ الْمُقیلُ
عَثْرَتى فَلَکَ الْحَمْدُ وَاَنْتَ الْمُنْعِشُ صَرْعَتى فَلَکَ الْحَمْدُ صَلِّ عَلى
مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاسْتُرْ عَوْرَتى وَآمِنْ رَوْعَتى وَاَقِلْنى عَثْرَتى
وَاصْفَحْ عَنْ جُرْمى وَتَجاوَزْ عَنْ سَیِّئاتى فى اَصْحابِ الْجَنَّةِ وَعْدَ
الصِّدْقِ الَّذى کانُوا یُوَعَدُونَ
پس چون فارغ شدى از نماز و دعا، مى خوانى هر یک از حمد و اخلاص و مُعَوَّذَتَیْن و قُلْ یا اَیُّهَا الْکافِرُونَ و اِنا اَنْزَلناهُ و آیة الکرسى را هفت مرتبه و بعد مى گوئى لا اِلهَ اِلا اللّهُ واللّهُ اَکْبَرُ وَسُبْحانَ اللّهِ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّهِ هفت مرتبه، و بعد مى گوئى هفت مرتبه «اللّهُ اللّهُ رَبَّى لا اُشْرِکُ بِهِ شَیْئا» و مى خوانى هر دعا که خواهى.
