امام موسی کاظم(ع) در سنگر تعلیم حقایق و مبارزه، مجاهدت‌های بسیاری کرد، نشر فقه جعفری، اخلاق، تفسیر و کلام که از زمان امام محمد باقر(ع) آغاز و عملی شده بود در زمان امام موسی کاظم(ع) نیز به شایستگی اجرا شد.
امام موسی کاظم (ع) از حدود ۲۱ سالگی بنا بر وصیت پدر بزرگوار و امر خداوند متعال به مقام بلند امامت رسید و زمان امامت آن حضرت بیش از سی و پنج سال بود که از همه ائمه بیشتر بوده است، البته غیر از حضرت ولی عصر (عج).
کاظم یعنی نگهدارنده و فروخورنده خشم. این رفتار در برابر کسی یا کسانی بوده که از راه جهالت و نادانی یا به تحریک دشمنان به این کارهای زشت و دور از ادب دست میزدند. رفتار حکیمانه و صبورانه آن حضرت کم کم بر آنان حقانیت خاندان عصمت و اهل بیت را روشن می‌ساخت، اما آنجا که پای گفتن کلمه حق در برابر سلطان و خلیفه ستمگری پیش می‌آمد، امام کاظم (ع) می‌فرمود: قل الحق و لو کان فیه هلاکک یعنی: حق را بگو اگرچه آن حقگویی موجب هلاک تو باشد.
دشمنی خلفای عباسی با امام کاظم(ع) زمانی بیشتر شد که آن امام بزرگوار به طور علنی مخالفت خویش را با خلفا آشکار کرد و آنها را متوجه می‌نمود که حکومت و رهبری جامعه از آن ائمه شیعه است و خلفای عباسی غاصب هستند، البته یکی از ویژگی‌های امام در مقابل تمام سختی‌ها و فشارها این بود که خشم را فرو می‌خورد و هرگز به واسطه ناملایمات سخنی و حرکتی نسنجیده که برخواسته از خشم وی باشد، از آن امام سرنزد و به همین علت نیز به کاظم (فروخورنده خشم) شهرت یافت.
امام در سنگر تعلیم حقایق
نشر فقه جعفری و اخلاق و تفسیر و کلام که از زمان حضرت صادق(ع) و پیش از آن در زمان امام محمد باقر(ع) آغاز و عملی شده بود، در زمان حضرت امام موسی کاظم (ع) نیز به پیروی از سیره نیاکان بزرگوارش همچنان ادامه داشت، تا مردم بیش از پیش به خط مستقیم امامت و حقایق مکتب جعفری آشنا شوند.
موسی بن جعفر(ع) به جرم حقگویی و به جرم ایمان و تقوا و علاقه مردم زندانی شد. حضرت موسی بن جعفر (ع) را به جرم فضیلت و اینکه از هارون الرشید در همه صفات و سجایا و فضایل معنوی برتر بود به زندان انداختند.
شهادت
مبارزه با کاخ نشینى، مبارزه با عوام فریبى هارون، مبارزه با ترویج افکار باطل، مبارزه با لهو و لعب از اهم فعالیت‌های امام موسی کاظم(ع) بود.
مبارزات بی وقفه و کوبنده امام موسی کاظم (ع) سبب شد هارون برای مقابله با خطراتی که از این ناحیه خلافتش را تهدید می‌کرد امام را زندانی و سپس با حیله آن بزرگوار را به شهادت برساند.
