به گزارش
بلاغ، چرایی مخالفت برخی متدینان با امام زمان(عج الله...) در گفتوگو با حجتالاسلام و المسلمین محسن فراهانی، مدرس حوزه و دانشگاه، مورد بررسی قرار گرفت.
وی میگوید: اینکه گفته می شود امام زمان با شمشیر برندهای ظهور میکنند، یک تمثیل است؛ ممکن است سلاح برنده ایشان مطلب و بیانشان باشد. منتها چون در آن زمان ادراک بشر به حد امروزی نبودهاز نام شمشیر استفاده شدهاست؛ مثلاً در روایات است که اکثر شمشیرهاییکه علیه حضرت کشیده میشود در مساجد است، امروز که در هیچ مسجدی شمشمیر نیست، این یک کنایهاست یعنی اکثر مخالفت هاییکه با حضرت میشود از بین کسانی است که متدین هستند.
فراهانی، به چگونگی تفهیم وجود و ظهور حضرت مهدی(عج) در میان نسل جوان منتقد و پرسشگر اشاره و اظهار میکند: این مساله وظیفه حکومت است؛ حکومتها باید از رسانههاییکه در اختیار دارند، استفاده کنند و بگویند که ما اسلام نیستیم و اسلام حقیقی امام زمان است، لذا جوانان اگر خطایی از حکومت میبینند، آن را به پای اسلام نگذارند؛ یا اینکه حکومت بگوید ما مسلمان نیستیم؛ اگر مسلمان بودیم این همه مشکل وجود نداشت. پس از مطرح کردن این مسایل از سوی حکومت خواهیم دید جوانان دینداری میکنند یا بی دینی.
متن این گفتوگو را در زیر میخوانید:
* در روایات اسلامی و در میان سخنان پیامبر و ائمه بسیار بر "انتظار" تأکید شده و این امر در میان ادیان دینی به خصوص مکتب تشیع از اهمیت ویژهای برخوردار است. رسول خدا(ص) فرمودهاند: «افضل العبادهانتظار الفرج؛ بهترین عبادت ها، انتظار فرج حضرت مهدی(عج) است» همچنین امام علی(ع) فرمودهاند: «محبوب ترین کارها در نزد خدا انتظار فرج است» منظور چهانتظاری است و فلسفهانتظار چیست؟ فراهانی: یکی از فرمایشات مشهور آیت الله بهجت این است که مهم ترین فلسفهانتظار نجات بشریت از جهالت است و اینکه واقعا اگر کسی منتظر است، باید با اعمال صالحه و با ترک گناهانتظار خود را ثابت کند وگرنه غیر از شعار چیز دیگری نیست.
* نسبت امام زمان با اخلاق و رفتاریکه ما در دوره فعلی میتوانیم داشته باشیم چیست؟ عدهای معتقدند امام زمان در موقعیتی ظهور میکنند که جهان را ظلم و فساد فراگرفته در عین حال هم برخی عنوان میکنند تا زمینه ظهور ایشان فراهم نشود، نمیآیند. این دو چطور تلفیق شدنی است؟ در وضعیت فعلیکه در آن به سر میبریم میتوان گفت که زمینههای ظهور ایشان فراهم شدهاست؟ فراهانی: ما نمی توانیم بگوییم اکنون جهان پر از ظلم و جور شده یا خیر! شاید وضع جهان در آینده بدتر از این شود؛ پنج یا شش سال پیش اگر میگفتند، پدیدهای به نام داعش میخواهد ایجاد شود کسی باورش نمیشد که چنین افرادی بیایند و چنین جنایاتی را انجام دهند. شاید از کجا معلوم فردا روزی گروههایی بدتر از داعش ظهور نکنند گرچه تصورش برای ما مشکل است. ثانیاً با در نظر گرفتن 313 نفر یار امام که کارگزاران حکومت و عدهای از نخبگان عالم هستند و الزاما از افراد زنده نیستند و ممکن است بعضی از آنها از دنیا رفته باشند و برگردند و همچنین 17 هزار نفریکه در لشکر اولیه ایشان هستند، از بین همین مردم هستند بنابراین اگر کسی بخواهد از جمله یاران امام زمان باشد، نمیتواند بکوشد و بگوید که ما باید زمین را پر از ظلم و جور کنیم تا حضرت بیایند، بلکه باید مدام راه صلاح و اصلاح را پیش ببرد تا بتواند جزو یاران حضرت باشند؛ این یک کنش و واکنشی بین عقل و جهل، ظلم و عدل و صلاح و فساد است که عدهای مدام باید خودشان را برای ظهور حضرت تربیت کنند تا از یاران ایشان باشند. عدهای دیگر هم ممکن است در ظلم و فساد باشند که آن هم مقدمه ظهور است، اما اینکه یک عده مانند "انجمن حجتیه" بهاین قائل بودند که ما باید کمک کنیم تا ظلم و جور زیاد شود و زمینه ظهور فراهم شود، این یک تفکر شیطانی است چرا کهانسان ها همواره باید در جهت اصلاح و صلاح جامعه پیش روند و تلاش کنند کهاز یاران حضرت باشند.
* در چه صورتی میتوان متوجه شد که زمان ظهور است؟ آن دوره چه ویژگیهایی دارد؟ فراهانی: ظهور یکسری علایم و وقایع دارد، علایم مربوط به سال ها بلکه دهههای ممتد به ظهور است، در این سالها اگر مظاهر محقق شود، معلوم نیست که ظهور نزدیک باشد، اما وقایع مربوط به ساعات و روزهاست؛ به عبارتی دیگر اگر وقایعیکه در روایات به آن اشاره شده، اتفاق بیفتند دیگر باید برای ظهور ساعت شماری و روز شماریکرد. برخی از علایم مانند کم شدن آب، در نقطهای از زمین در زمستان کسی از گرما بمیرد و در تابستان در نقطهای برف بیاید، به عبارتی دگرگونی های عجیبی در زمین و در حالت های مردم اتفاق می افتد، در روایات آمدهاست در آخرالزمان مردها به شکل زن و زن ها به شکل مرد در جامعه ظاهر می شوند؛ این موارد از علایم ظهور هستند ولی از وقایع نیستند چون اگر چنین بود باید 20 یا 30 سال پیش ظهور اتفاق می افتاد. ما امروز در دوره آخرالزمان هستیم، ضمن اینکه آخرالزمان بهاین معنا نیست که چندین سالِ آخر است، آخرالزمان یعنی اینکهاگر زمان 4 میلیون سال بوده، 10 هزار سال آخر، آخرالزمان می شود.
* عدهای علایم و نشانه هایی برای خود ایشان هم در نظر گرفتند و معتقدند ایشان با شمشیر و اسب سفید از سرزمین مکه ظهور میکنند، حضرت چه ویژگی هایی دارند؟ آیا این مصداق هاییکه عنوان شده صحت دارد؟ فراهانی: بسیاری از موارد مانند شمشیر تمثیل هستند، تمثیل اینکهامام زمان سلاحی برنده دارند منتها آن روز سلاح برنده شمشیر بوده و امروز ممکن است چیز دیگری باشد. یعنی ممکن است حرف ایشان در جهان خریدار داشته باشد و ایشان را بپذیرند و سلاح برندهایشان مطلب و بیانشان باشد منتها چون در آن زمان ادراک بشر به حد امروزی نبودهاز نام شمشیر استفاده شدهاست؛ آن زمان کسی باور نمیکرد، یک فرد با موبایل بتواند با 7 میلیارد نفر در ارتباط باشد، به همین دلیل اهل بیت(ع) مجبور بودند معارف و مبانی را به گونهای بیان کنند که قابل فهم باشد. مثلا در روایات است کهاکثر شمشیرهاییکه علیه حضرت کشیده می شود در مساجد است، امروز که در هیچ مسجدی شمشمیر نیست، این یک کنایهاست یعنی اکثر مخالفت هاییکه با حضرت می شود از بین کسانی است که متدین هستند.
* چرا اکثر مخالفان حضرت از میان متدینین هستند؟ فراهانی: چون امروز متاسفانه خیلیها تنها یک پوسته از دین را فهمیدهاند و فکر میکنند که دین یعنی مکه رفتن، نماز خواندن، هیات گرفتن و محرم بیرون آمدن. از حقیقت دین که محبت، خدمت، احترام و بزرگداشت مردم است فاصله گرفتند؛ حق و حقوق مردم را رعایت نمیکنند؛ ولی در خانه خود هیات می گیرند و چندین بار به مکه می روند. چنین افرادی یک شخصیت کاذبی پیش خود پیدا کردهاند و فکر میکنند که دیندار هستند. زمانیکه حضرت تشریف میآورند بهاین دسته میگویند باید در سطح پایینی مشغول شوید، این گروه قطعاً قبول نمیکنند و با حضرت در میافتند.
* بنابراین به نظر شما اینکه گفته می شود، ایشان خودشان را برای جنگ آماده میکند یعنی جنگ با کفار و کلا برای جنگ میآیند؟ فراهانی: همینطور است، منتها این یک تمثیل است. امام حسین(ع) برای مقابله با جهل جنگید، امام زمان نیز برای مقابله با جهالت و نشان دادن حقیقت دین خواهند جنگید و پرچم حقیقت دین و جهالت زدایی را خواهند برافراشت.
* همواره بر اینکه نکته تأکید می شود که قرار گرفتن در سطح مناسبی از اخلاق فردی و اجتماعی یکی از پیش زمینه های ظهور حضرت است. منظور چه نوعی از اخلاق فردی و اجتماعی است و آیا امروز مردم به آن سطح نزدیک شدند یا از آن بسیار فاصله داریم؟ فراهانی: طبق فرموده آیت الله بهجت وظیفه فردی هر کسی این است که از درون خود یک رشته اتصالی با امام زمان داشته باشد. چشم و گوش خدا، امام زمان است. یعنی هر جا که خداست امام زمان هم هستند. در بحث امام شناسی این ثابت شده کهامام معصوم در همه عالم حضور دارد، غیبت حضرت در مقابل ظهور است نه حضور. از این منظر اگر هر کسی این نگاهامام زمان را به خود در نظر بگیرد، سعی میکند حیا داشته باشد، چون انسان در پیشگاه یک انسان محترم نمی تواند هر حرفی را بزند و هر رفتاری را انجام دهد، در رابطه شخص با دیگران هم باید وضع به همین صورت باشد؛ آیت الله بهجت میفرمودند" شما برای رئیس جمهور آمریکا هم باید دعا کنید که خداوند او را هدایت کند،" یعنی انسان کامل کسیکه به فکر صلاح و اصلاح جامعهاست، دشمنی با احدی ندارد و بدخواه هیچ کس نیست، اگر مثلا ما مخالفتی هم با حکومت اسرائیل و آمریکا داریم به خاطر اینکه آنها شیطنت میکنند، از نظر ما اسرائیل که هویتی ندارد ولی اگر آمریکا شیطنت را کنار بگذارد با آنها دوستی و برای آنها دعا میکنیم. آیت الله بهجت میفرمودند "چه بسا دعا برای رئیس جمهور آمریکا از دعا برای بستگان نزدیک شما مهمتر باشد"، چون با هدایت او یک قشر عظیمی هدایت میشوند؛ اما شیطان ذاتاً هدایتپذیر نیست و امریکا نیز با توجه به ماهیت صهیونیستیاش نیز چنین است.
* حاکمیت و حاکمان در یک حکومت اسلامیکهادعای دینداری و اسلامی بودن دارند، باید چه رفتار و اخلاقی را در پیش بگیرند تا زمینههای ظهور حضرت مهدی(عج) فراهم شود؟ فراهانی: هر حکومتی که داعیه دین دارد، خودش از همه بیشتر دین را میشناسد و به وظیفه خود واقف است، اینکه به وظایف خود عمل نمیکنند، دیگر خودشان میدانند.
* در این مورد رفتار و برخورد حکومت با مردم باید چگونه باشد؟ فراهانی: وظیفه حکومتها این است که مردم را به سوی صلاح و اصلاح سوق دهند. اولاً وظیفهاقتصادی و تامین معیشت مردم را درست انجام دهند و دست دزد را قطع کنند به تعبیری احکام اسلام را انجام دهند، دوم اینکه کارهای فرهنگیکه برعهدهشان هست را انجام دهند تا از این طریق نیز مردم را به سوی صلاح و اصلاح سوق دهند و آنان را برای ظهور حضرت آماده کنند.
* بسیار گفته می شود که قشر جوان امروزی دین گریز هستند و بعضا از دینداری فاصله گرفتند. از سوی دیگر نسل جوان نسبت به موضوعات حساسیت بسیار دارد و با نگاهی پرسشگرانه و منتقدانه به مسایل از جمله ظهور حضرت مهدی(عج) مینگرد. به قشر جوان امروز با چنین ویژگیهایی چگونه میتوان وجود و قطعیت ظهور حضرت را تفهیم کرد؟ فراهانی: این مساله وظیفه حکومت است؛ حکومتها باید از رسانههاییکه در اختیار دارند، استفاده کنند و بگویند که ما اسلام نیستیم و اسلام حقیقی امام زمان است، لذا جوانان اگر خطایی از حکومت میبینند، فکر نکنند، این یعنی اسلام. اسلام عبارت از ابوالفضل العباس، حسین(ع) و امام زمان است و خطای ما را به پای اسلام نگذارید؛ یا بگویند که ما مسلمان نیستیم؛ اگر مسلمان بودیم این همه مشکل وجود نداشت، پس از مطرح کردن این مسایل از سوی حکومت خواهیم دید جوانان دینداری میکنند یا بی دینی.
* امروز افراط گرایی و تندروی هایی را در منطقه و در بین برخی از کسانیکه مدعی اسلام و مسلمانی هستند، شاهد هستیم؛ کسیکه منتظر ظهور حضرت مهدی(عج) است در مقابل افراط گرایی و افراطیان چه وظیفهای دارد؟ فراهانی: کسیکه منتظر واقعی است اولا وظیفه خود را میداند؛ یعنی در اسلام تحقیق کرده و میداند کهاین افراطگرایی جزء اسلام نیست و پشت صحنه آنها آمریکا و وهابیها هستند و هدفشان بدنام کردن دین است. در چنین شرایطی وظیفه منتظران واقعی این است که هر فردی در حد توان با این افراط گرایان چه نرم افزاری و چه سخت افزاری مقابله کند.