فناوری کشت‌بافت برای تولید انبوه گیاهان زینتی در مازندران +تصاویر

ولی‌الله قاسمی عمران عضو هیئت علمی پژوهشکده کشاورزی و زیست فناوری طبرستان در گفت‌وگو با بلاغ در زمینه فعالیت‌هایی که برای تولید گیاهان زینتی به روش کشت‌بافت در حال انجام است، اظهار کرد: کشت‌بافت فناوری نسبتا قدیمی است اما آن را در سال‌های اخیر برای تولید انبوه گیاهان زینتی در استان مازندران به اجرا در آمد و عمل نزدیک کردیم.

وی افزود: در گذشته برای تکثیر درختان و گیاهان از قلمه و یا بذر آنها استفاده می‌شد اما در کشت‌بافت بخشی از گیاه مورد نظر برای تکثیر با مواد ضدعفونی‌کننده خاص استریل می‌شود و سپس این بخش از گیاه استریل‌شده به محیط کشت‌هایی که حاوی تمامی مواد لازم برای رشد گیاه و تنظیم‌کننده‌های رشدی مناسب انتقال داده می‌شود.

عضو هیئت علمی پژوهشکده کشاورزی و زیست فناوری طبرستان تصریح کرد: به عنوان مثال در گیاه شمعدانی قطعات خیلی ریزی از آن جداسازی شده و استریل می‌شود و سپس به محیط کشت انتقال یافته و این بخش زنده گیاهی با کمک هورمون‌های گیاهی که در محلول غذایی گیاه وجود دارد حدود صد الی هزار عدد از همان نوع گیاهچه به دست می‌آید که در این روش سرعت تکثیر زیاد است.

مدیر گلخانه کشت‌بافت نیشا در شهرستان ساری گفت: در روش کشت‌بافت می‌توان حتی در خارج از فصل کشت گیاهان به تولید هزاران گیاه مورد نظرمان دست پیدا کنیم.

قاسمی با بیان اینکه تکثیر گیاهان از طریق کشت‌بافت به دو روش کلی باززایی مستقیم و غیرمستقیم قابل انجام است، عنوان کرد: در باززایی مستقیم از هر ریز نمونه می‌توان مستقیما گیاهچه تولید کرد اما در باززایی غیرمستقیم بافت کالوس تولید می‌شود که تحت تأثیر تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهچه‌های متعدد جدیدی از گونه‌های همان واریته بدست می‌آید.

وی گفت: کشت‌بافت در زمینه گیاهان زینتی بسیار مؤثر و در تولید مناسب و آسان کمک بسیاری می‎کند.

قاسمی افزود: اکثر شرکت‌های بزرگ صادرکننده گیاهان زینتی و دارویی از کشت‌بافت برای تکثیر گیاه استفاده می‌کنند.

عضو هیئت علمی پژوهشکده کشاورزی و زیست فناوری طبرستان یادآور شد: در صورتی از روش کشت‌بافت استفاده می‌شود که روش تکثیر کُند و یا سخت باشد، به عنوان مثال برای گیاهانی همانند گندم که بذر زیادی دارند و یا گیاهان زینتی که با بذر تکثیر می‌شوند، استفاده از کشت‌بافت مگر به منظور انجام تحقیقات علمی منطقی نیست بنابراین این روش بیشتر برای گیاهانی استفاده می‌شود که تکثیر به شیوه‌های سنتی در آنها کند است.

وی افزود: گیاهان کشت‌بافت شده هیچ تفاوتی با والد خود نداشته و کاملا شبیه مادر خود هستند که به عنوان کلون یا همسانه شناخته می‌شوند.

قاسمی گفت: در محیط کشت هورومون‌ها و تنظیم کننده‌های رشد زیادی وجود دارد که جهت تکثیر از آنها بهره برده می‌شود. استفاده از این نوع تنظیم کننده‌ها در باغبانی نیز کاربرد دارد.

وی درباره گیاهانی که به روش کشت‌بافت تولید می‌شوند، اشاره کرد: بگونیا رکس و بنفشه آفریقایی، ارکید، استرپتوکارپوس، گلوکسینیا، ایپیشیا و استویا در حال حاضر گل‌های زینتی هستند که از طریق کشت‌بافت در این استان تولید می‌کنیم.

قاسمی تصریح کرد: میزان زیادی از تولیدات ما به شهرهای مختلف نظیر تهران، اصفهان، شیراز، ارومیه، تبریز و حتی به جنوب ارسال می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: با توجه به شعار رهبری با عنوان اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال، این طرح کشت‌بافت توانسته زمینه مناسب برای اشتغال 6 نفر از جوانان مازندرانی را فراهم کند.

مدیر گلخانه نیشا با بیان اینکه می‌توان با قوی‌تر کردن این شرکت‌ها واردات را کاهش داد، گفت: اگر شرکتمان امکانات در اختیار داشته باشد می‌تواند تولیداتش را 10 برابر کند و بخشی از نیاز جامعه هدفمان برآورده شود که در این حالت بر روی گیاهان بیشتری کار می‌‌کنیم.

وی افزود: همه ساله میلیون‌ها گیاهچه از کشورهای مختلفی نظیر هلند به کشور وارد می‌شود، در حالی که پتانسیل بالایی از تولید در کشور وجود دارد.

قاسمی گفت: تاکنون مسؤولان زیادی چه در سطح ملی و چه در سطح استانی برای بازدید به مرکز کشت‌بافت نیشا آمده و قول‌های خوبی دادند اما اجرا نشد و در حد شعار ‌ماند.

وی یادآور شد: پیدایش و آغاز به کار این گلخانه و شرکت تولید گیاهان از طریق کشت‌بافت جز با حمایت همه جانبه مرکز رشد واحدهای فناور طبرستان وابسته به دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری و امور جهاد کشاورزی شهرستان ساری میسر نبود و از سوی ارگان‌های دیگر هیج حمایتی انجام نشد.

قاسمی در پایان عنوان کرد: بسیاری از افراد به دنبال اشتغال و تولید در کشور هستند و امیدوارم تمامی خواسته‌هایشان عملی شود و هیچ جوانی بیکار نباشد.