تاریخ انتشارپنجشنبه ۳۱ خرداد ۱۳۹۷ - ۰۰:۲۳
کد مطلب : ۳۶۱۲۱۷
۰
plusresetminus
به گزارش بلاغ، در ارتباطات اجتماعی باید شیوه‌های مختلفی را به کار گرفت؛ زیرا انسان‌ها و رفتارهایشان یکسان نیست. شخصیت‌شناسی، رفتارشناسی و مردم‌شناسی، نقش تعیین‌کننده‌ای برای دستیابی به وضعیت بهتر و برتر و نیز کسب موفقیت در ارتباط اجتماعی دارد.
در آیات قرآن، شیوه‌هایی بیان شده است تا پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله )، کنش و واکنش‌های اجتماعی خود را بر اساس آن تنظیم کند. از جمله اینها می‌توان به آیه 199 سوره اعراف ‌اشاره کرد. خدا می‌فرماید: خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِینَ؛ عفو و گذشت را پیشه کن و به کار پسندیده فرمان ده و از جاهل روی بگردان.
1. عفو به معنای گذشت از حق است. این حق می‌تواند دینی، شخصی یا اجتماعی و مانند آن باشد. پیامبر به عنوان رهبر دینی و اجتماعی باید نسبت به رفتار‌های مردم، شیوه عفو را در پیش گیرد. در پیش گرفتن عفو به این معنا است که عفو باید یک واکنش دائمی باشد؛ از این رو به عنوان یک پیشه رفتاری در فارسی ترجمه می‌شود. گرفتن و اخذی که استوار و محکم است و در هیچ یک از شرایط پیش رو تغییر نمی‌کند.
2. عرف به بلندی گفته می‌شود که به چشم می‌آید، مانند برج میلاد یا قله دماوند که همگی به آسانی می‌توانند آن را ببینند. به ارزش‌های انسانی و اخلاقی که همه آن را می‌بینند و می‌شناسند، معروف گفته می‌شود. در مقابل، به امور زشتی که مردم آن را نمی‌شناسند و نمی‌پذیرند، منکر گفته می‌شود. قوم منکرون به معنای مردم ناشناس است. (حجر، آیه 62؛ ذاریات، آیه 25) از نظر آموزه‌های قرآنی پیامبر اکرم (ص) مامور است تا در رفتار اجتماعی خویش امر به معروف و عرف کند که ارزش اجتماعی است. به طور طبیعی فرمان دهنده به عرف، خود در صف اول عمل به آن است. البته شکی نیست که ارزش‌های اسلامی که در سطح مکارم اخلاقی قرار دارد، از مهم‌ترین و اساسی‌ترین مصادیق عرف است.
3. جاهل در آموزه‌های قرآنی به دو معنای سفاهت و بی‌خردی و نیز نادانی به کار رفته است. یعنی جهل گاه در مقابل عقل و گاه دیگر در مقابل علم به کار رفته است. به نظر می‌رسد که در آیه مد نظر، جهل در تقابل با عقل به کار رفته و مراد از آن، سفاهت و بی‌خردی است. اعراض از بی‌خردان به معنای عدم مجادله با آنان است‌؛ زیرا سفیه و بی‌خرد، سخن برهانی و منطقی را نمی‌تواند بپذیرد، بنابراین سخن گفتن با آنان بیهوده و بی‌تاثیر هم چون میخ آهنین کوبیدن بر سنگ خارا است. از این روخدا در جایی دیگر می‌فرماید : وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَی الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا؛ و بندگان خدای رحمان کسانی‌اند که روی زمین با آرامش و فروتنی راه مى‌روند و هنگامى که بی‌خردان آنان را طرف خطاب قرار مى‌دهند، در پاسخشان سخنانی مسالمت‌آمیز مى‌گویند، (فرقان، آیه 63) این سلام به معنای سلام خدا حافظی است. به این معنا که تو را به خیر و ما را به سلامت.
این بهترین واکنش نسبت به این دسته از افراد اجتماع است. خدا در جایی دیگر می‌فرماید: وَالَّذِینَ لَا یَشْهَدُونَ الزُّورَ وَإِذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِرَامًا؛ و آنان که در مجلس غنا و دروغ‌پردازی و امور باطل حاضر نمىشوند و هنگامى که بر گفتار و کردار لغو مى‌گذرند، با کرامت، بزرگواری و متانت مى‌گذرند. (فرقان، آیه 72) ،پس واکنش درست نسبت به شخص بی‌خرد و سخن بی‌خردانه و لغو،گذشتن کریمانه است.
ارسال نظر
نام شما
آدرس ايميل شما